شاید برای شما، دوستان یا آشنایانتان این اتفاق افتاده باشد، گاهی توسط موش های اهلی (خانگی)، یا توسط موش های وحشی افرادی دچار گزیدگی توسط این جانور می شوند.
بسته به سطح زخم عوارض آن متفاوت است؛ همچنین بسته به نوع موش بیماری های وارد شده به بدن تاثیرات متفاوتی بعد از گاز گرفتگی موش رخ می دهد.
راه های پیش گیری از گزیدگی توسط موش چیست؟ برای درمان گاز گرفتگی موش چه باید کرد؟ بعد از گزیدگی چه اتفاقات بیولوژيکی در بدن رخن می دهد؟ برای آگاه شدن از پاسخ سوالات با ما همراه باشید.
عوامل موثر گاز گرفتگی موش
نامناسب بودن وضعیت نظافت محیط یک مکان؛ باعث تجمع یا جذب موش ها می شود. شاید خود شما هم به چشم دیده باشید که اکثرا این موجودات در مکان هایی بسیار کثیف زندگی می کنند. فاضلاب های شهری، جوی آب، سطل زباله های بزرگ شهری اکثرا محل زیست یا رفت و آمد بسیار این موجودات است.
خانه ها یا مکان هایی که در مجاورت چنین موارد زیستی هستند اغلب، بیشتر دچار موش زدگی می شوند. بنابراین حفظ نظافت داخلی محیط کار یا زندگی درچنین شرایطی بسیار مهم است.
فقر یکی دیگر از عوامل تجمع این موجودات! کسانی که کیفیت زندگی شهری کمتر یا ضعیف تری دارند، بیشتر با این موجودات در تماسند. تنها راه حل کردن این مسئله به تنهایی در دستان دولت است.
مراجع ذی ربط دولتی باید با هماهنگی و عکس العمل سریعتر و بهتر به مبارزه با این شیوع بیماری مقابله کنند؛ زیرا این پاکسازی در ابعاد بسیار بزرگتریست، هم امکانات مورد نیاز دردسترس است و هم علم چگونگی ریشه کردن این مشکل را دارا هستند.
اشخصای که موش را به عنوان حیوان خانگی انتخاب می کنند، گاهی دچار آسیب و بیماری می شوند. شاید برای آنها غیر قابل باور باشد که حیوان اهلیشان آنها را بگزد، با این حال برای افراد بدشانس این اتفاق افتاده است.
هنگام نظافت لاشه موش باید دستکش، شیلد، پاپوش و لباس ضد آب باید استفاده شود. ترجیحا بهتر است بانوان باردار برای نظافت لاشه های موش دست به کار نشوند. حتما بعد از انجام نظافت، دست هارا با آب گرم و صابون به دقت بشویید، به ویژه قبل از خوردن غذا.
تعبیه کردن درپوش برای مخازن اضطراری آب که در معرض بارش باران و یا برخورد با موش هستند اجباریست. البته برای تصفیه چنین آبی که در معرض برخورد فیزیکی با موش بوده می توان از کلر 65% همانند کلر تزریقی در استخرها استفاده کرد؛ بهتر است این عمل توسط متخصص صورت گیرد.
علائم اولیه ی عفونت گاز گرفتگی موش
گاز گرفتگی موش بسته به میزان عمق زخمی که به وجود آمده، ممکن است منجر به بیماری و عوارض متعددی شود، از جمله بروز عفونت است که نشانه های زیر را به دنبال دارد:
- درد فزاینده ی زخم
- تب شدید
- قرمزی در حال گسترش در اطراف ناحیه ی زخم
- خطوط قرمز رگه دار در سراسر پارگی مشاهده می شود
- غدد لنفاوی گردن، کشاله ی ران، زیر بغل یا اطراف محل آسیب دیده ورم کرده و نبض غیر طبیعی دارد
- احساس گرمی در زخم
- ترشح و بوی بد از زخم
در صورت دیدن نشانه های گفته شده، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
روش های درمان گاز گرفتی موش
با توجه به نوع زندگی این موجودات، بزاق دهان آنها همواره دارای باکتری یا میکروب هایی بسیار عفونی برای بدن انسان هستند. پس از گزیده شدن توسط موش، حتما باید اقدامات اولیه جهت جلوگیری از بروز خون ریزی یا ضد عفونی کردن محل گزیده شده صورت گیرد.
آز انجا که هر فردی علم پزشکی ندارد، حتی با میزان سطحی حتما معالجات باید توسط پزشک به خصوص پزشک متخصص انجام شود، تجویز هردارویی برای درمان کار بسیار اشتباهیست.
گاز گرفتگی موش چه مشکلاتی را به همراه دارد؟
RBF یا تب موش گزیدگی شایع ترین اختلال روحی و جسمی، شناخته شده ترین بیماری توسط موش است. بعد از گاز گرفتگی موش زخم اگر سطحی باشد، قرمز شده و متورم می شود؛ اما برای چند روز ناپدید شده سپس دوباره احتمالا بعد از 9 یا 14 روز متورم می شود. حالات روحی فرد بعد از گزیدگی تغییر می باید.
این تغییرات همراه با سردرد، درد شدید در ناحیه، بالا رفتن دمای بدن (تب)، درد های عضلانی، اسهال، استفراق و متورم شدن شدید پوستی در فرد رخ می دهد. درمان این بیماری فقط باید توسط پزشک متخصص یا پزشک عفونی صورت گیرد.
درمان خانگی گاز گرفتگی موش
برای درمان خانگی گزیدگی در خانه باید زخم تازه را با آب گرمو صابون شست و شوی داد، سپس با پارچه ای خشک کرد و آنتی بیوتیک های روغنی یا مایع روی محل زحم بگذاریم و پانسمان کنیم.
بعد از این درمان باید چشممان به زخم باشد، اگر زخم باعث تب کردن، شروع به عفونی شدن یا گرم شدن پوست، قرمزی و تورم، چرک، درد ضربان دار و درد مفصل کرد حتما باید به دکتر مراجعه کنیم.
مدت زمان که برای استفاده از آنتی بیوتیک ها بعد از تب و عفونی شدن نیاز است، بین 7 تا 10 روز توسط دکتر برای شما تجویر خواهد شد. حتما به خاطر داشته باشید که طول درمان را به انتها برسانید؛ حتی اگر احساس بهبود به شما دست داده باشد.
اگر به درمان گزیدگی پرداخته نشود، برخی از این بیماری های ذکر شده تا آخر عمر همراه فرد باقی می ماند.
- Myocarditis
- endocarditis
- pneumonia
- systemic vasculitis
- pericarditis
- polyarteritis nodosa
- hepatitis
- nephritis
- meningitis
- focal abscesses
- amnionitis
برخی افراد دارای حساسیت بسیار شدید هستند و گزیده شدن توسط موش برای چنین افرادی شاید سبب فوت شود.
بیماری اسرتپتوباسیلوس
بیماری استرپتوباسیلوس از شایع ترین نوع بیماری توسط موش ماهست. نشانه های این بیماری پس از گازگرفتگی موش از جمله:
- تب
- استفراق
- سردرد
- درد درناحیه کمر یا مفاصل
- ظاهر شدن دانه یا جوش بروی پوست
نشانه های این بیماری عموما پس از 3 تا 10 روز بعد از گزیدگی بروز می کنند و گاها تا 3 هفته به طول می انجامند. طبق برخی گزارشات، زخم یا عوارض گزیدگی طی گذر زمان از بین می روند.
تب هاور هیل
نوع دیگر بیماری گزارش داده شده، تب هاور هیل * HaverHill * نام دارد که علائم آن گلو درد و استفراق هستند.
آنتی بیوتیک های درمانی
برخی از آنتی بیوتیک هایی توسط پزشکان برای تجویز و درمان گاز گرفتگی موش به کار می روند به شرح ذیل است؛ و البته نکته بسیار مهم، تجویز حتما باید توسط پزشک صورت گیرد.
- Amoxicillin
- Penicillin
- Erythromycin
- Doxycycline
افرادی که دچار اختلالات قلبی بعد از گزیدگی می شوند عموما با دوز بیشتری از دارو های پنیسیلین، استرپتومایسین یا جنتامایسین برای درمان تجویز می شوند.
متاسفانه چون موش ها می توانند حامل بیماری های نظیر Hantavirus، Salmonellosis، Lyme باشند، پس از گزیدن فردی موجب انتقال این قبیل ویروس ها به افراد هم هستند. درمان چنین بیماری هایی فقط باید توسط پزشک متخصص بیماری های عفونی و مسری انجام گیرد.
لپتوسپیروزیس بیماری باکتریایی که از گزیدگی موش ها انتقال می یابد، دارای علائمی نظیر سردرد، تب، درد مفاصل، لرز، استفراق و قرمز شدن چشم هاست. این بیماری و عفونت هم باید توسط پزشک متخصص درمان گردد.
ویروس کوریو مننژیت لنفوسیتی * LCMV * دارای علائم آنفولانزایی، سردرد و مننژیت گردن از دیگر بیماری هاییست که در استرالیا پس از موش گزیدگی گزارش شده. این بیماری گاها از طریق ادرار، بزاق یا مدفوع جوندگان آلوده انتقال پیدا می کند.
عوارض این بیماری برخی مواقع سطحیست، یا همراه با علائم گفته شده همراه است. در اندک گزارشاتی موجب فوت نوزاد درون رحم هم شده است.
خوش بختانه پادتن کزاز در دسترس عمومست، بنابراین ایمن شدن به وسیله این پادتن از قبل بسیار مفید و از بروز بیماری های جدیتر جلوگیری می کند.
از دیگر بیماری های مسری و بشدت خطرناک می توان به طاعون اشاره کرد. نیازی به ترسیدن از این بیماری نیست؛ زیرا با در درسترس ترین آنتی بیوتیک های موجود هم قابل درمان شدن است. برای درمان طاعون از داروهای ذکر شده بوسیله پزشک متخصص در دوزهای خاص تجویز می شوند. چند نمونه از آنتی بیوتیک هایی که پزشکان مورد استفاده قرار گفته از قبیل:
- استرپتو مایسین
- جنتاماسین
- لوو فلوکسازین
- سیپروفلوکسازین
- داکسی سایکلین
- موکسی فلوکسازین
- کلرامفنیکل
با توجه به مدت زمان دچار شدن به طاعون بیماران از استفاده کردن برخی داروها منع و یا دوز برخی داروها افزایش می یابد.
نکته بسیار مهم و عام درباره این مبحث این است که، بیماری های عفونی ذکر شده که توسط موش به شخصی سرایت کرده باید توسط پزشک متخصص یا عفونی معالجه شود.
راه های جلوگیری از گاز گرفتن موش
بهترین راه برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض گاز گرفتگی موش، این است که محیط زندگی یا کار خود را همیشه تمیز نگه دارید، بخصوص از خورده های نان و غذا. این موجودات به محیطی که غذای مانده و کثیفی وجود داشته باشد جذب می شوند. هم چنین بسیار مهم است تا درزها و سوراخ ها، چاه ها، ناودان یا دیگر راه هایی که ممکن است موش ها بتوانند از آن داخل شوند را نیز مسدود کنید.
اما اگر با موش مواجه شدید، برای جلوگیری از گزیده شدن توسط آن به این نکات دقت کنید:
- موش ها حیوانات خجالتی و ترسویی هستند و تا جای ممکن از شما دوری می کنند، تنها در صورتی که موش گرسنه بوده یا از طرف شما احساس خطر کند، جرات پیدا کرده و ممکن است شما را گاز بگیرد. اگر در محلی هستید که موش وجود دارد، سعی نکنید با دست آن را بگیرید. آرامش خود را حفظ کرده و موش را تحریک نکنید.
- برای گرفتن موشی که در تله یا چسب گرفتار شده، از دست بدون دستکش مخصوص استفاده نکنید. حتما از دستکش های ضخیم محافظت کننده استفاده کنید.
- موش های خانگی نیز ممکن است ناقل بیماری تب گاز موش باشند. نگهداری موش به عنوان حیوان خانگی کاری خطرناک است. اگر موش یا پستانداران کوچک مشابه مانند همستر را نگهداری می کنید، با دامپزشک در مورد واکسن ها و مراقبت صحیح مشورت کنید.
آیا گاز گرفتگی موش موجب ابتلا به طاعون می شود؟
یکی از بیماری های خطرناک و البته ترسناک که با شنیدن نام موش به یاد آن میفتیم، طاعون است. طاعون یک بیماری عفونی است که باکتری باسیل پرسینیا پستیس عامل بروز آن است. این باکتری توسط کک به موش و سایر مهره داران کوچک منتفل می شود و در واقع انسان یک قربانی تصادفی برای آن است.
موش ها می توانند موجب ابتلای انسان به طاعون شوند، اما نه لزوما با گاز گرفتن. ککی که به عنوان انگل در بدن موش ها زندگی می کند، خود موش ها را آلوده می کند. بنابراین، خود کک نیز با نیش زدن انسان ممکن است موجب ابتلا به طاعون شود. گاز گرفتن و هم چنین داشتن تماس با موش می تواند خطر ابتلا به طاعون را در کنار سایر بیماری ها، از جمله تب گاز گرفتگی موش را سبب شود.
یکی از نشانه های وجود داشتن باکتری عامل طاعون در محیط ، مرگ دسته جمعی موش هاست. کک های عامل انتقال طاعون می توانند حتی در جسد موش هم وجود داشته باشند، بنابراین از دست زدن به موش های مرده و زنده نیز خودداری کنید. اگر محیطی که در آن زندگی می کنید، دارای کک است نیز حتما باید آن ها را از بین ببرید.
درمان طاعون
طاعون به طور کلی یک بیماری خطرناک است اما اگر به سرعت مورد مراقبت پزشکی قرار گیرد قابل درمان است. شروع زود هنگام استفاده از آنتی بیوتیک تزریقی و سپس استفاده ی از آنتی بیوتیک خوراکی پس از بهبود شرایط بیمار، می تواند مرگ و میر ناشی از طاعون را کاهش دهد.
استریتومایسین، داکسی سایکلین، جنتامایسین، کلرامفنیکل و سیپروفلوکساسین از جمله داروهای آنتی بیوتیک برای درمان طاعون هستند.
توجه کنید که طاعون یک بیماری کشنده است و نیاز به مراقبت های پزشکی ویژه دارد و پزشک با توجه به نوع طاعون و شرایط بیمار داروها را تعیین می کند.
واکسن کزاز و هاری پس از گاز گرفتگی موش
معمولا در مراقبت های پزشکی برای درمان گاز گرفتگی موش، واکسن های کزاز و هاری جهت پیشگری از بروز این بیماری ها تزریق می شوند. البته بروز هاری در پستانداران کوچک از جمله موش شایع نیست، اما عموما این دو واکسن در خط درمان گاز گرفتگی موش وجود دارند.
اگر گاز گرفتگی منجر به بروز زخم و خونریزی نشود، نیازی به تزریق واکسن هاری و کزاز نیست، اما بهتر است برای تشخیص این که زخمی هر چند کوچک وجود دارد یا خیر، به پزشک مراجعه شود. هم چنین بیماری های دیگری نظیر طاعون نیز حتی بدون بروز زخم گاز گرفتگی هم قابل انتقال به انسان هستند، بنابراین حتی اگر بدون داشتن زخم دارای علائمی نظیر تب، لرز، سرگیجه و سردرد هستید، به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
به طور کلی درمان گاز گرفتگی موش توسط افراد در مرحله اول صرفا مقطعیست، زیراکه این عمل حتما باید توسط پزشکان صورت گیرد. با پیشگیری از ورود یا تماس موش با سطوح قابل دسترسی در زندگی روزمره می توان از بروز بیماری ها جلوگیری کرد.
با توجه به ژنتیک هر فرد میزان شدت بیماری در افراد متفاوت است؛ بنابراین پزشک معالج با توجه به سیستم ایمنی هر فرد برای ایشان دارو تجویز می کنند. برای تاکید، نظافت محیط زندگی یا محیط کار حتما باید رعایت شود تا از ورود این موجودات جلوگیری شود.
رفرنس:
https://www.healthline.com/health/rat-bite-fever#complications
https://www.verywellhealth.com/how-to-treat-rat-bites-1298270
https://www.health.nsw.gov.au/environment/factsheets/Pages/mouse-plague.aspx
https://www.cdc.gov/plague/diagnosis/index.html
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.