زخم بستر چیست؟

زخم ها بیماری نیستند. قریب به اکثر زخم ها در اثر اصابت اجسام با هر ناحیه از بدن صورت می گیرد. به همین سبب بیماری محسوب نمی شوند؛ اما زخم هایی که در اثر قرارگیری بدن در فشار به مدت طولانی پدید می آیند؛ بیماری هستند. به این نوع زخم ها زخم بستر می گویند.

زخم بستر اغلب در اثر خواب طولانی مدت و ثابت، ایجاد ساییدگی در صورت استفاده از صندلی و مواردی از این قبیل صورت می گیرد. این نوع زخم ها اغلب در افراد بیمار اتفاق می افتد؛ از این رو که ثبات طولانی مدت در مکان ثابت در افراد بیمار منجر به آسیب دیدگی بافت های پوستی می شود.

این نوع بسترها قریب به اکثر مواقع در نواحی استخوانی چون: پاشنه پا، ران، باسن، مچ پا پدید می آیند. تشخیص به موقع آن ها بسیار حائز اهمیت است؛ از این جهت که منجر به درمان آن ها می شود. این نوع بسترها به صورت روزانه یا ساعتی رشد می کنند. رشد بیش از اندازه بسترها به تاخیر در روند درمان می انجامد. به همین سبب باید آگاهی لازم را در ارتباط با چیستی زخم بستر، تشخیص و درمان آن کسب کنید.

• زخم بستر چیست؟
• چه عواملی منجر به ایجاد زخم بستر در بیماران می شود؟
• فرآیند درمان این زخم به چه صورت است؟

زخم بستر چیست؟

از موارد نگران کننده در نگهداری بیماران خوابیده در بستر زخم بستر است. از این رو که این بیماران به صورت طولانی مدت و بدون حرکت باید در بستر بخوابند. به همین سبب در اثر فشار طولانی مدت که به بافت های پوست به دلیل عدم تحرک وارد می شود؛ این زخم ها پدید می آیند.

این نوع بسترها قابلیت رشد را به صورت لحظه ای، ساعتی یا روزانه دارند. به همین سبب باید به موقع تشخیص داده شوند که فرآیند درمانی جهت بهبود و پیشگیری از رشد آن ها به موقع انجام گیرد. لازم به ذکر است که زخم بستر تنها در نواحی استخوان بدن مانند: پاشنه پا، مچ پا، ران و استخوان باسن اتفاق می افتد.

چه عواملی منجر به ایجاد زخم بستر در بیماران می شود؟

فشار و عدم تحرک طولانی مدت منجر به ایجاد محدودیت در جریان خون موجود در بافت پوستی می شود. این محدودیت جریان خون شکنندگی بافت های پوستی را ایجاد می کند. از این رو زمینه لازم را جهت ایجاد زخم بستر فراهم می کند. به عبارتی سه عامل اصلی در ایجاد این نوع زخم ها موثر است که در ادامه در اختیار شما گذاشته می شود.

۱- فشار

از عوامل اصلی ایجاد بسترها در بیماران فشار است. فشار مداوم بر هر قسمت از بدن کاهش جریان خون به بافت ها را ایجاد می کند. با کاهش جریان خون به بافت ها فرآیند مواد مغذی و اکسیژن رسانی به بافت ها دچار اختلال نیز می گردد.

لازم به ذکر است که رساندن سایر مواد مغذی و اکسیژن به بافت های بدن بسیار ضرورت دارد. به همین سبب در صورت بروز اختلال در این فرآیند امکان آسیب دیدگی و در نهایت مرگ بافت های پوستی بسیار افزایش پیدا می کند. این فشارها در مناطقی چون: ستون فقرات، استخوان بازو، شانه و آرنج رخ می دهد که عضله روی استخوان قرار دارد.

۲- اصطکاک

اصطکاک عامل دیگری است که در اکثر بیماران خوابیده در بستر منجر به ایجاد زخم می شود. اصطکاک به معنای سایش و برخورد است. اصطکاک زمانی اتفاق می افتد که ملحفه یا لباس به مراتب با بدن برخورد کند. بدین منظور که بافت های پوستی بیماران خوابیده در بستر بسیار شکننده است؛ بنابراین در اثر برخورد ملحفه یا لباس امکان آسیب دیدگی بافت های پوست نیز وجود دارد. به خصوص اگر این اصطکاک با پوست مرطوب انجام شود.

۳- بریدن

این نوع زخم ها در بیماران در اثر برش یا بریدن نیز ایجاد می شوند. بدین معنا که دو سطح در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند که یکی از سطوح بدن انسان است. زخم ایجاد شده در اثر برش منجر به بروز زخم بستر در افراد می شود. به همین سبب از اصابت و برخورد هر سطحی با بدن بیمار خودداری کنید.

موارد ذکر شده سه عامل اصلی بروز زخم های بستر هستند. از این رو در اختیار شما قرار گرفته است؛ بنابراین با رعایت موارد بالا از بروز این نوع زخم ها در بیمار خود پیشگیری کنید.

فرایند درمان این زخم به چه صورت است؟

تشخیص زخم های بستر کار دشواری نیست و در خانه و توسط همراه بیمار نیز امکان پذیر است؛ اما نکته قابل توجه روند درمانی این زخم ها محسوب می شود. از این رو که جهت درمان آن به تیم پزشکی نیاز است. همچنین روند درمانی بر اساس نوع زخم ها تفاوت دارد. فرآیند درمانی زخم های بستر شامل چند مرحله است که در ادامه شرح می دهیم.

۱- کاهش فشار

همان طور که عامل اصلی بروز زخم های بستر فشار است؛ اولین گام در درمان آن ها کاهش فشار نیز محسوب می شود. جهت کاهش فشار وارده بر بدن بیمار باید اقدامات زیر انجام گیرد.

      جابجایی بیمار

بدین معنا که بیمار دارای زخم بستر باید مرتب تغییر وضعیت دهد. این تغییر وضعیت در بیماری که روی صندلی می نشیند، باید هر ۱۵ دقیقه صورت بگیرد. همچنین در بیماری که روی تخت می خوابد؛ باید هر یک ساعت انجام بگیرد. البته دقت کنید که در اغلب مواقع زمان این تغییر وضعیت و جابجایی با توجه به شرایط شما و کیفیت سطوح مورد نظر قابل تغییر است.

        با استفاده از سطوح پشتیبانی

گاهی کاهش فشار تنها با استفاده  از بالش ها و تشک ها نیز امکان پذیر است. همچنین به تغییر وضعیت در بیمار نیز کمک می کند که در موقعیت مناسبی قرار بگیرد. لازم به ذکر است که هنگام استفاده از سطوح پشتیبانی کننده باید دقت کنید. از این رو که منجر به ایجاد کم ترین فشار هم به زخم ها نشود.

۲- تمیز کردن و پانسمان مرتب

مراقبت از زخم ها بسته به نوع زخم متفاوت است؛ اما تمیز کردن و پانسمان مرتب انواع زخم ها با هم تفاوتی ندارد. اگر بافت پوستی آسیب دیده هنوز به مرحله شکنندگی نرسیده است؛ آن را با صابون و آب و به ملایمت بشویید و خشک کنید. همچنین انجام این فرآیند پس از هر بار تعویض پانسمان نیز توصیه می شود.

پانسمان مرتب زخم ها با استفاده از گاز استریل یا بانداژ از ورود میکروب ها به داخل زخم و عفونت آن جلوگیری می کند. همچنین با مرطوب نگه داشتن زخم ها روند بهبودی آن را تسریع می بخشند. پانسمان زخم  از گسترش و رشد آن نیز جلوگیری می کند. لازم به ذکر است که افراد در برخی شرایط به استفاده ترکیبی از پانسمان نیازمند می شوند.

۳- رفع بافت های مرده و آسیب دیده

جهت بهبود زخم های ایجاد شده ابتدا باید نسبت به رفع بافت های مرده و آسیب دیده اقدام کرد. انجام این کار توسط پزشک معالج یا پرستار امکان پذیر است. همچنین رفع بافت های مرده و آسیب دیده روند بهبودی زخم ها را تسریع می بخشد. لازم به ذکر است که انجام این کار با مواد شیمیایی یا انجام عمل جراحی صورت می گیرد.

۴- سایر اقدامات

گاهی مراحل درمانی بالا در بهبود زخم تاثیری ندارد. به همین سبب از انواع داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده استفاده می شود. همچنین در برخی مواقع پزشکان به پیروی از رژیم غذایی تاکید دارند که نتایج خوبی را نیز حاصل می کند.

نتیجه گیری

زخم های بستر از نگرانی های بیماران کم تحرک است. بیمارانی که طولانی مدت در بستر می خوابند یا روی صندلی می نشینند؛ اغلب دچار این عارضه می شوند. این نوع زخم ها در اثر فشار طولانی مدت به بافت ها شکل می گیرند. تشخیص این زخم ها فرایند بسیار دشواری نیست.

جهت پیشگیری از زخم های بستر باید عوامل دخیل در ایجاد آن را شناسایی کنید. به همین سبب سه عامل اصلی در ایجاد این زخم ها در اختیار شما قرار گرفته است. شما با شناسایی این عوامل امکان تشخیص و درمان به موقع آن را دارید.

لازم به ذکر است که درمان این زخم باید زیر نظر تیم پزشکی انجام بگیرد. امید است که این مقاله نگرانی شما را در ارتباط با زخم های بستر برطرف کند.

Source: www.mayoclinic.org