وکیوم تراپی زخم

وکیوم تراپی زخم یا استفاده از فشار منفی جز روش های درمانی موثر است. این روش همراه با پانسمان های نوین زخم سبب تسریع در روند بهبود انواع زخم می شود. وکیوم تراپی با اعمال فشار منفی به صورت متناوب صورت می گیرد و جهت درمان زخم های باز کاربرد دارد.

این روش که (VAC) نامیده می شود؛ امروزه روشی شناخته شده جهت درمان هر دو نوع زخم های مزمن و حاد است. این روش همچنین به تکثیر سلول های میان بافتی کمک کرده و ضمن افزایش تکثیر سلولی، ترمیم بافت زخمی را تسریع می کند.

روش درمان زخم با وکیوم به صورت های مختلف انجام می شود. فواید و عوارض این روش نیز شناخته شده است و در مورد بیماران قابل اجرا خواهد بود یا محدودیت هایی دارد.

در این مطلب به چگونگی روند درمانی وکیوم تراپی پرداخته و الزامات و موارد استفاده از آن را بررسی قرار می کنیم. بنابراین با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

وکیوم تراپی زخم چیست؟

واژه وکیوم به معنای مکش و عکس واژه فشار است. از همین جهت آن را به نام فشار منفی نیز می شناسند. این روش به همراهی پانسمان های جدید در درمان زخم های شدید و مزمن بسیار موثر است. در این روش ضمن ورود فشار منفی به زخم به سلول های حاشیه ای و میان بافتی، سیگنال هایی داده می شود.

هدف اصلی از ارسال این سیگنال ها افزایش تقسیم سلولی است که در نهایت به ترمیم بهتر و سریع تر زخم کمک می کند.

این روش درمانی توسط دستگاه های مخصوصی انجام می شود. انواع برقی و باتری خور این دستگاه وجود دارد. گرچه عملکرد این دستگاه ها یکسان خواهد بود؛ اما کاربرد انواع متفاوت آن برای افرادی با موقعیت های مختلف برنامه ریزی شده است.

وکیوم برقی بزرگ تر و ثابت است. این دستگاه برای بیمارانی با محدویت حرکتی استفاده می شود که زخم های شدیدتری دارند. از جملخ کاربردهای عمومی این نوع وکیوم تراپی زخم در بیماران دچار زخم بستر است. افراد مسن نیز از جمله کاربران این دستگاه ها هستند.

نوع سیار این دستگاه با باتری کار می کند و در موارد اورژانسی قابل استفاده خواهد بود. درمان زخم های جراحی با وسعت کم تر هدف کاربرد این نوع از وکیوم است. این دستگاه درجه فشار منفی متفاوتی دارد و توسط متخصص مربوطه گزینش می شود.

 روش وکیوم تراپی زخم چگونه است؟

درمان زخم با وکیوم تراپی مراحلی دارد که به ترتیب و با همراهی پانسمان انجام می شود. این مراحل به ترتیب زیر است:

• اندازه گیری زخم توسط متخصص و برش پانسمان فوم هماهنگ با اندازه آن
• قرارگیری فوم پانسمان بر زخم با آرامش و جایگیری دقیق آن بر بافت زخمی
• قرارگیری لوله وکیوم بر لایه فوم
• پوشاندن پانسمان فوم، بخشی از لوله دستگاه و حاشیه اطراف آن با فیلم شفاف پلی یورتان
• اتصال انتهای لوله به دستگاه مکش جهت تنظیم فشار منفی لازم با نظر متخصص
• روشن کردن دستگاه وکیوم و خروج هوا از پانسمان
• خروج مایع زخم و جذب آن توسط پانسمان و ورود آن به محفظه مخصوص ( یکبار مصرف)

مزایای استفاده از دستگاه وکیوم چیست؟

دستگاه فشار منفی جهت انجام وکیوم تراپی زخم، جریان خون را به سمت زخم سوق می دهد. با این کار التهاب بافت زخمی کاهش یافته و مایعاتی که مانع از تکثیر سلول های بافت پیوندی در این نواحی شده اند؛ جذب می شوند. مجموعه این شرایط با کاهش تعداد باکتری ها محیط را جهت درمان زخم مهیا می کند.

این دستگاه مراحل درمان زخم را سرعت بخشیده و بهبود را تسهیل خواهد کرد. جهت دستیابی به بهترین عملکرد وکیوم تراپی زخم پانسمان باید مداوم تعویض شود. در زخم های عادی این زمان ۴۸ ساعت و در زخم های عفونی هر ۲۴ ساعت یکبار است. به این معنا که زخم های عفونی را باید سریع تر تعویض کرد که زودتر بهبود پیدا کنند.

تکرار این پانسمان تا بهبودی کامل ادامه دارد. مدت زمان این دوره درمانی متناسب با نوع زخم بین ۲ تا ۶ هفته است.

وکیوم تراپی قوی در چه مواردی کاربرد دارد؟

از وکیوم تراپی قوی در موارد مختلفی استفاده می شود. عمده ترین این موارد عبارت است از:

• درمان زخم های تروما
• درمان زخم بستر (فشاری)
• زخم های ناشی از پیوند
• درمان زخم های جراحی
• درمان زخم های مزمن و باز مانند زخم پای دیابتی
• درمان زخم های سوختگی
• زخم های وریدی و عروقی

موارد کاربرد دستگاه وکیوم ضعیف یا سیار عبارت است از:

• زخم های ناشی از بریدگی های سطحی پوست
• زخم اندام های تحتانی
• زخم های فشاری
• تورم زخم های وریدی

موارد منع مصرف وکیوم تراپی کدام اند؟

با وجود تمام مزایای وکیوم تراپی زخم، مواردی نیز برای منع استفاده از این روش وجود دارد. در شرایط وجود زخم های استئومیلیت، بافت هایی که نکروز حاصل از زخم آن ها باقی مانده و زخم های سرطانی استفاده از وکیوم تراپی زخم منع شده است.

این روش درمانی همچنین عوارض جانبی احتمالی نیز دارد. این عوارض شامل آسیب های پوستی و احساس درد زیاد در حین عمل است. البته این عوارض بیشتر در زمان انجام این عمل توسط افراد غیرحرفه ای پیش می آید. همان طور که این افراد ممکن است که در استفاده از این دستگاه نیز دچار مشکلات مختلفی شوند.

از جمله این مشکلات باید به چسبیدن بافت گرانوله به لوله پانسمان فوم و تشکیل فیستول (مجاری ناقص در بدن) اشاره شود. یکی دیگر از عوارض جانبی درد غیر قابل تحمل در بیماران همراه با عدم بهبود زخم با این روش است. در این دو حالت باید نسبت به قطع درمان با این روش اقدام شود.

وکیوم تراپی زخم چه مزایایی دارد؟

هر یک از روش های درمان زخم مزایایی دارند. در وکیوم تراپی زخم عمده این مزیت ها در کاهش زمان درمان و بهبود سریع تر زخم های ناشی از بیماری های مختلف است.

برای مثال زخم های ناشی از پیوند پوست، افراد بستری به دلیل ابتلا به مدیاستنیت، زخم های باقی مانده از استئوتومیو، زخم های پس از تروما ارتوپدی یا شکستگی باز توسط این متد سریع تر بهبود پیدا می کنند. مورد دیگر بهبود بهتر و سریع تر پیوند پوست و کوتاه شدن مدت بستری افراد در بیمارستان است.

آخرین مورد از مزایای این روش نیز بهبود سریع تر زخم های افراد مبتلا به دیابت و گانگرین به شمار می رود که مجبور به قطع عضو هستند. کاربرد روش وکیوم تراپی زخم در مجموع به کاهش مدت بستری در بیمارستان و افزایش سرعت التیام زخم ها می انجامد که علاوه بر کاهش هزینه های پرستاری و درمانی کیفیت زندگی افراد را نیز ارتقا می بخشد.

نتیجه

اکنون می دانیم که وکیوم تراپی زخم روشی مفید جهت درمان سریع تر و ارزان تر زخم ها است که همه انواع زخم های باز، مزمن و حاد را شامل می شود.

دستگاه وکیوم ثابت و قوی برای بیماران کم تحرک و سالمندان مبتلا به زخم بستر بیشترین کاربرد را دارد. وکیوم ضعیف تر که سیار است و با باتری کار می کند در بیشتر موارد کاربرد اورژانسی و بیمارستانی دارد. مانند زخم های پس از اعمال جراحی و مشابه آن که با استفاده از این دستگاه درمان می شوند.

این روش علاوه بر مزایا، محدودیت هایی نیز دارد. سرعت در بهبود بیماران، صرفه جویی در نیروی کار پرستاری و هزینه های درمانی از جمله مزایای روش فوق هستند. از محدودیت های کاربرد این روش نیز به زخم های استئومیلیت و سرطانی اشاره می شود. در نهایت نیز باید بدانید که روش درمان با وکیوم باید توسط متخصص انجام شود.

Source: www.hopkinsmedicine.org, www.urmc.rochester.edu