تشخیص زخم فشاری

زمانی که فشار بیش از حد و طولانی مدتی روی قسمتی از بدن باشد، فرد به زخم فشاری مبتلا می شود. روش های مختلفی برای تشخیص زخم فشاری وجود دارد. اولین نشانه های این زخم قرمزی، بی رنگی یا تیرگی قسمتی از پوست است که در اثر لمس کردن، سخت و گرم به نظر می رسد. البته تشخیص این موضوع در افرادی که پوست تیره ای دارند، کمی دشوارتر است.

در واقع زمانی که قسمتی از بدن به دلیل نشستن طولانی مدت یا خوابیدن در بستر بیماری تحت فشار باشد، قرمز و دردناک می شود. اگر به مدت 10 الی 30 دقیقه فشار را از ناحیه قرمز و ملتهب برداشته اید، اما رنگ پوست همچنان غیرطبیعی باقی مانده است، احتمالا به زخم فشاری مبتلا شده اید.

برای درمان این زخم باید در ابتدا فشار را از ناحیه بردارید؛ علت را جستجو کرده و آن را درمان کنید. در این مقاله قصد داریم به راه های تشخیص زخم فشاری بپردازیم و مراحلی که یک زخم طی می گذراند را شرح دهیم.

روش های تشخیص زخم فشاری و مراحل آن

افراد مختلفی ممکن است در طول زندگی خود با زخم های فشاری رو به رو شوند. این زخم ها بر اثر بیماری یا قرار گرفتن طولانی مدت در یک وضعیت مانند خوابیدن یا نشستن به وجود می آید. اغلب ناحیه آسیب دیده تغییر رنگ می دهد؛ سفت شده و از آن گرما خارج می شود.
برای آنکه به تشخیص زخم فشاری بپردازیم، ابتدا با انگشت خود روی قسمت آسیب دیده فشار آورید. منطقه مد نظر باید سفید رنگ شود.

سپس فشار را از بین ببرید. در این حالت ناحیه باید بعد از چند ثانیه به رنگ قرمز یا تیره در بیاید؛ زیرا نشان دهنده جریان خون مناسب در بدن است. اگر ناحیه همچنان سفید باقی بماند، خون در قسمت آسیب دیده بدن جریان ندارد. در کنار تغییر رنگ پوست، باید به دنبال سفتی و گرمای بیش از حد ناحیه نیز باشید.

تشخیص زخم فشاری

توجه داشته باشید آنچه را که در سطح پوست می بینید، معمولا قسمت کوچکی از زخم است. اغلب زخم های فشاری بر اثر فشرده شدن رگ های خونی بین سطح پوست و استخوان ها به وجود می آیند و بیشترین آسیب را به عضلات بدن و بافت های زیرین پوست که نزدیک به استخوان هستند، وارد می کنند. با این حساب هر فشاری که روی پوست دیده شده، هر چقدر هم که کوچک باشند، باید جدی گرفته شوند.

مرحله اول؛ تغییر رنگ پوست

اولین نکته ای که در تشخیص زخم فشاری باید به آن توجه کنید، تغییر رنگ پوست است. اغلب پوست ناحیه تحت فشار قرمز یا تیره می شود. همچنین نسبت به نقاط اطراف خود سفت تر و دارای گرمای بیشتری است. در واقع زمانی که به روی زخم، فشار وارد می کنید، قرمز می ماند؛ تغییر رنگ نمی دهد و 30 دقیقه پس از برداشتن فشار از روی ناحیه برطرف نمی شود.

برای درمان این زخم، فشار را از روی ناحیه بردارید؛ آن را خشک کنید و تمیز نگه دارید. همچنین کالری کافی، پروتئین، انواع ویتامین همچون A و C و مواد معدنی مانند آهن و روی را به بدن برسانید. لازم به ذکر است برای درمان، باید آب بیشتری مصرف کنید. اگر علائم پس از 2 الی 3 روز از بین نرفتند، از یک پزشک متخصص مشورت بگیرید.

مرحله دوم؛ آسیب به بالاترین لایه پوست یا اپیدرم

تشخیص زخم های فشاری که به مرحله دوم رسیده اند، اغلب از روی زخم های باز کم عمق پوست صورت می گیرد. در این مرحله، علاوه بر اپیدرم پوست، لایه دوم پوست یا درم نیز ممکن است دچار آسیب شود. همچنین خروج چرک از زخم در این مرحله امکان دارد وجود داشته باشد. البته در برخی از موارد این موضوع وجود ندارد.

برای درمان این نوع زخم، فشار را از روی ناحیه بردارید و تمامی اقداماتی که در مرحله یک بیان کردیم را انجام دهید. در واقع با مراقبت به موقع از زخم و مصرف مواد غذایی مفید و غنی زخم به سرعت درمان می شود. همچنین مشورت با یک پزشک متخصص در کوتاه شدن طول درمان تاثیر دارد. به طور کلی دوره بهبودی این زخم بین سه روز تا سه هفته زمان می برد.

تشخیص زخم فشاری

مرحله سوم؛ آسیب به لایه دوم پوست یا درم

اغلب تشخیص زخم فشاری در این مرحله از روی آسیبی که به لایه دوم پوست وارد شده است، صورت می گیرد. در این نوع زخم، تاندون، استخوان و عضله قابل مشاهده نیستند. در این مرحله علائمی همچون قرمزی اطراف زخم، خروج بوی نامطبوع از زخم، خروج چرک یا مایع سبز رنگ و تب، بیمار را تهدید می کند. همچنین احتمال نکروز یا عفونت وجود دارد. اگر زخم دردناک باشد و تب بیمار پس از مدتی کاهش نیافت، زخم عفونت کرده است.

در این مرحله باید سریع تر فشار را از روی زخم بردارید و به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا زخم در این مرحله نیاز به درمان و مراقبت های ویژه دارد.

همچنین باید برای بیمارانی که نیاز به استراحت در بستر دارند، تشک های تسکین دهنده و مخصوصی تهیه شود. دوره بهبودی این نوع از زخم های فشاری بین 1 الی 4 ماه زمان می برد.

مرحله چهارم؛ نفوذ زخم به عضله

اگر زخم فشاری بیمار وارد این مرحله شود، بسیار خطرناک است. اغلب بررسی علائمی همچون نفوذ زخم به عضلات و گسترش آن به استخوان ها تاثیر دارد. در این نوع زخم معمولا مقدار زیادی بافت مرده در اطراف زخم دیده می شود. همچنین مقدار زیادی چرک از زخم خارج شده و احتمال عفونت وجود دارد.

این نوع زخم ها باید تحت نظر پزشک درمان شوند؛ زیرا اغلب به قدری گسترش یافته اند که تنها با جراحی قابل درمان هستند. دوره بهبودی این زخم فشاری بین 3 ماه تا 2 سال زمان می برد.

اغلب زخم های فشاری که وارد مرحله 4 می شوند، بسیار خطرناک هستند؛ زیرا عفونت ممکن است به خون، استخوان و قلب بیمار منتقل شود و با قطع عضو همراه باشد. همچنین این بیماری نیاز به استراحت طولانی مدت دارد و فرد را از کار و فعالیت های خود عقب می اندازد.

برای درمان این نوع زخم ها، استفاده از تشک های طبی و تسکین دهنده زخم ها پیشنهاد می شود.

سخن آخر

در این مقاله به روش های مختلف تشخیص زخم فشاری پرداختیم. اغلب زخم های فشاری به 4 دسته تقسیم می شوند. هر یک از مراحل در صورت تشخیص زود هنگام، به راحتی قابل درمان هستند. البته زخم هایی که به لایه های زیرین پوست رسیده باشد، ممکن است به عضلات و استخوان بیمار نیز گسترش یابد. این نوع زخم ها بسیار خطرناک هستند و باید تحت نظر پزشک درمان شوند.

اگر زخم فشاری در مراحل اولیه خود باشد، به راحتی با دریافت مواد غذایی غنی و مفید همچون انواع سبزیجات و میوه های تازه که سرشار از ویتامین C، A و K هستند درمان می شوند. سبزیجات تازه نیز حاوی مقدار زیادی فیبر بوده که در درمان زخم های فشاری تاثیر دارند.

پس از تشخیص زخم، فشار را از روی ناحیه بردارید و اقدامات لازم را انجام دهید. در صورت عدم بهبودی با یک پزشک متخصص مشورت کنید.