مجله پزشکی پارسامگ
انواع بخیه و کاربرد آن ها
فهرست مطالب
در جراحی‌ها و آسیب‌های پوستی، بخیه یکی از مهم‌ترین روش‌های بستن زخم‌ها و تسریع روند بهبودی است. اما آیا می‌دانید که پزشکان از انواع مختلف بخیه برای کاربردهای خاص استفاده می‌کنند؟ یعنی پزشکان از بخیه‌های جذبی برای زخم‌های داخلی استفاده می‌کنند که نیازی به کشیدن ندارند. در مقابل، بخیه‌های غیرجذبی را برای زخم‌های عمیق‌تر و حساس‌تر به کار می‌برند که نیاز به برداشتن دارند.
علاوه بر این، برخی از جراحان از بخیه‌های قابل حل در آب و چسب‌های پوستی استفاده می‌کنند که در بسیاری از موارد جایگزین روش‌های سنتی شده‌اند. پزشکان نوع بخیه را بر اساس عمق زخم، محل آن و شرایط بیمار انتخاب می‌کنند. استفاده از روش مناسب می‌تواند روند بهبود را تسریع کند و عوارض را کاهش دهد. در ادامه این مقاله، اطلاعات کاملی درباره انواع بخیه، مزایا، معایب و کاربردهای آن خواهید خواند تا بتوانید آگاهانه‌تر از زخم‌های خود مراقبت کنید.
تعریف بخیه جراحی
یکی از پرکاربرد ترین وسایل پزشکی بخیه جراحی است که در زمان انجام جراحی مورد استفاده پزشکان قرار می گیرد. هر بخیه متشکل از سوزن، همراه با نخ متصل است که وظیفه نگه داشتن بافت های بدن پس عمل جراحی را دارد. این بخیه ها در انواع و اشکال مختلف و همچنین با مواد نخی متفاوت در دسترس هستند.
انواع بخیه جراحی و طبقه بندی آن ها
پزشکان بخیه‌های جراحی را به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌کنند. این بخیه‌ها به دو نوع قابل‌جذب و غیرقابل‌جذب تقسیم می‌شوند. آنزیم‌های موجود در بدن می‌توانند بخیه‌های قابل‌جذب را تجزیه کنند، بنابراین نیازی به برداشتن آنها نیست.
در مقابل، پزشکان بخیه‌های غیرقابل‌جذب را پس از مدتی برمی‌دارند، اما در برخی موارد نادر، ممکن است این بخیه‌ها برای همیشه در بدن باقی بمانند. علاوه بر این، بخیه‌ها را بر اساس ساختار مواد تشکیل‌دهنده نیز دسته‌بندی می‌کنند. برای مثال، بخیه تک‌رشته‌ای از یک نخ تشکیل شده است که به‌راحتی از بافت‌های بدن عبور می‌کند، اما بخیه بافته‌شده از چند نخ کوچک تشکیل شده که عبور آن از بافت‌ها را دشوارتر می‌کند.
با این حال، بخیه بافته‌شده به دلیل ضخامت بیشتر، ایمنی بیشتری دارد؛ هرچند که احتمال ایجاد عفونت را افزایش می‌دهد.
طبقه‌بندی بخیه‌های جراحی بر اساس مواد تشکیل‌دهنده
پزشکان بخیه‌ها را از نظر مواد تشکیل‌دهنده به دو دسته کلی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌کنند. با این حال، هر دو نوع بخیه از نظر کاربرد یکسان هستند، زیرا در فرآیند تولید استریل می‌شوند. بخیه‌های کتگوت و ابریشمی در گروه بخیه‌های طبیعی قرار می‌گیرند، درحالی‌که سایر انواع بخیه مصنوعی محسوب می‌شوند.
طبقه‌بندی بخیه‌های جراحی بر اساس روکش
برای جراحی‌های مختلف، از بخیه‌هایی با پوشش خاص استفاده می‌شود که عبور نخ از بافت را آسان‌تر می‌کند، گره‌زدن را بهبود می‌بخشد و واکنش‌های مخرب بافتی را کاهش می‌دهد. پزشکان معمولاً بخیه‌های بافته‌شده را با یک پوشش مخصوص روکش می‌کنند، زیرا اعمال روکش بر بخیه‌های رشته‌ای دشوارتر است.
مواد روکش‌دهنده در انواع بخیه‌های جراحی شامل موارد زیر هستند:
- نمک کروم
- سیلیکون
- موم
- PTFE
- پلی‌کاپرولاکتون
- استئارات کلسیم
بخیه‌هایی که دارای روکش‌های پلیمری هستند، نسبت به بخیه‌هایی که با موادی مانند موم، پارافین، ژلاتین و کروم پوشش داده می‌شوند، سازگاری بیشتری با بدن دارند. همچنین، روکش‌های ضد میکروبی مانند تریکلوزان، کلرهگزیدین و یون نقره می‌توانند خطر عفونت در محل جراحی را کاهش دهند و به بهبود زخم کمک کنند.
بخیه های روکش دار گزینه های زیر را شامل می شوند:
- بخیه هایPGA
- کتگوت کرومیک
- پلی گلاکتین 910
- نخ های ابریشمی و پلی استری
- نایلون بافته یا پیچ خورده
- بخیه های پلی گلی کاپرون و پلی دیکسانون
بخیه های بدون روکش عبارتند از:
- بخیه های پلی پروپیلن
- نایلون
- PVDF
- استنلس استیل
- بخیه هایPTFE
طبقه بندی بخیه های جراحی بر اساس نوع استفاده
بخیه ها با توجه به استفاده ای که دارند در اندازه طول، پروفیل سوزن و اندازه بخیه با طراحی های متفاوتی ساخته شده اند. انواع بخیه بر اساس نوع کاربرد به شکل زیر دسته بندی می شوند.
- بخیه های عمومی
- بخیه های قلب و عروق
- بخیه های دریچه ای
- بخیه های ارتوپدی
- بخیه های دندان
- ژنتیک
- بخیه های دامپزشکی
- بخیه های جراحی زیبایی
- بخیه های چشم
بخیه های جراحی قابل جذب
در این قسمت درباره انواع بخیه های قابل جذب اطلاعات دقیق تری به شما ارائه می دهیم.
بخیه های Catgut(کتگوت)
بخیه ای تک رشته ای، طبیعی و قابل جذب است که به دلیل استحکام کششی بالایی که دارد بافت ها را در شرایط مطلوب تری کنار هم حفظ می کند. این بخیه انعطاف پذیر و صاف، برای گره زدن بسیار مناسب است. کتگوت به دلیل داشتن سرعت تجزیه نهایی زیاد در مدت زمان بسیار کوتاهی جذب بافت می شود.
بخیه های پلی دیکسانون
بخیه ای مصنوعی است و برای ترمیم بافت های نرم بدن مانند شکم استفاده می شود. این بخیه در عمل های قلبی کودکان نیز کاربرد دارد.
بخیه های پلی گلی کاپرون
این بخیه، بخیه ای تک رشته ای و مصنوعی که برای بافت های نرم قابل استفاده است. این بخیه بیشتر در ترمیم زخم های روی صورت و بستن مفاصل کاربرد دارد. پلی گلی کاپرون باعث ایجاد زیبایی و بهبود زخم می شود و همچنین رگ های خونی را به هم متصل می کند.
بخیه های پلی گلاکتین
این بخیه ها دارای یک تار مصنوعی هستند و برای ترمیم زخم های روی دست و صورت استفاده می شوند.
پلی گلاکتین نسبت به کتگوت قدرت جذب بالاتری دارد و واکنش بافتی کمتری را نشان می دهد. از این رو جایگزین خوبی برای کتگوت به شمار می رود.
همچنین می شود به سایر بخیه های جذب شونده مانند بخیه های روده کرومیک، بخیه های ساده روده و بخیه های پلی گلیکولیک اسید اشاره کرد.
بخیه های جراحی غیر قابل جذب
این مدل بخیه ها با استفاده از ابریشم مخصوص یا مصنوعی مانند پلی پروپیلن یا نایلون و پلی استر تولید شده اند. بخیه های غیرقابل جذب دارای پوشش هایی هستند که باعث بهبود ویژگی های آنها می شود و به طور عادی در زخم های سطحی و پوستی استفاده می شوند و در نهایت برداشته می شوند.
مزیت بخیه های غیرقابل جذب این است که زخم کمتری ایجاد می کنند و از مشکلات آن ها می توان به پایین آوردن سطح ایمنی بدن اشاره کرد.
انواع مختلف تکنیک های استفاده از بخیه جراحی
پزشکان از تکنیک‌های مختلفی برای بخیه زدن استفاده می‌کنند، ازجمله بخیه مداوم، بخیه‌های قطع‌شده، بخیه‌های عمیق، بخیه‌های دفن‌شده، بخیه‌های رشته‌ای و بخیه‌های زیرجلدی. هر یک از این روش‌ها بر اساس نوع زخم و شرایط بیمار انتخاب می‌شوند تا بهبودی سریع‌تر و بهتری حاصل شود.. در ادامه، اطلاعات بیشتری درباره انواع بخیه‌ها و نحوه استفاده از آنها ارائه می‌شود.
بخیه مداوم
پزشک در این روش از یک رشته مواد بخیه برای دوخت زخم استفاده می‌کند. این تکنیک با سرعت بالایی انجام می‌شود، استحکام زیادی دارد و کشش را به طور مساوی در سراسر زخم توزیع می‌کند.
بخیه‌های قطع‌شده
در این روش، پزشک از چندین رشته مواد بخیه برای ترمیم زخم استفاده می‌کند. پس از هر بخیه، پزشک نخ را قطع کرده و زخم را می‌بندد. این تکنیک باعث می‌شود که در صورت از بین رفتن یکی از بخیه‌ها، سایر بخیه‌ها همچنان زخم را بسته نگه دارند.
بخیه‌های عمیق
پزشکان این نوع بخیه را در لایه‌های پایینی بافت قرار می‌دهند. بخیه‌های عمیق می‌توانند به صورت پیوسته یا قطع‌شده اجرا شوند.
بخیه‌های دفن‌شده
همان‌طور که از نام این روش مشخص است، پزشک بخیه‌ها را زیر ناحیه موردنظر قرار می‌دهد. این نوع بخیه معمولاً در بدن باقی می‌ماند و نیازی به برداشتن ندارد.
بخیه‌های رشته‌ای
در این روش، پزشک نخ بخیه را دور ناحیه موردنظر قرار می‌دهد و مانند بند کفش آن را می‌بندد تا سطح زخم کاهش یابد. این تکنیک نوعی بخیه پیوسته محسوب می‌شود.
بخیه زیر جلدی
در این روش بخیه در لایه ای از بافت که زیر لایه پوست است قرار دارد و به بخیه زیر جلدی معروف است. در این تکنیک بخیه ها به صورت کوتاه در یک خط موازی با زخم قرار می گیرند.
کلام آخر
انتخاب روش درست برای مراقبت از بخیه و زخم، تأثیر زیادی در روند بهبودی و جلوگیری از عفونت دارد. استفاده از محصولات تخصصی زخم می‌تواند به شما کمک کند تا دوران نقاهت را سریع‌تر و بدون مشکل پشت سر بگذارید.
در پارساطب، ما بهترین و مطمئن‌ترین تجهیزات پزشکی و محصولات مراقبت از زخم را ارائه می‌دهیم تا سلامت شما تضمین شود. اگر می‌خواهید بیشتر درباره عفونت بخیه، مدیریت زخم حیوانات خانگی، زخم بستر و …. بدانید، پیشنهاد می‌کنیم سری به مقالات تخصصی ما بزنید. همین حالا محصولات ما را بررسی کنید و با انتخابی آگاهانه، از سلامت خود به بهترین شکل مراقبت کنید!
سوالات متداول
❓ سؤال ۱: بخیه‌های قابل جذب و غیرقابل جذب چه تفاوتی با هم دارند؟
✅ پاسخ: بخیه‌های قابل جذب توسط آنزیم‌های بدن تجزیه می‌شوند و نیازی به برداشتن ندارند، در حالی که بخیه‌های غیرقابل جذب باید پس از مدتی توسط پزشک برداشته شوند.
❓ سؤال ۲: بخیه‌های تک‌رشته‌ای و بافته‌شده چه تفاوت‌هایی دارند؟
✅ پاسخ: بخیه‌های تک‌رشته‌ای از یک نخ تشکیل شده‌اند و به‌راحتی از بافت‌های بدن عبور می‌کنند، در حالی که بخیه‌های بافته‌شده از چندین نخ کوچک تشکیل شده‌اند که عبور آنها از بافت‌ها را دشوارتر می‌کند، اما به دلیل ضخامت بیشتر، استحکام بالاتری دارند.
❓ سؤال ۳: بخیه‌های طبیعی و مصنوعی چه تفاوتی دارند؟
✅ پاسخ: بخیه‌های طبیعی از موادی مانند کتگوت و ابریشم ساخته می‌شوند، در حالی که بخیه‌های مصنوعی از موادی مانند نایلون و پلی‌استر تولید می‌شوند. هر دو نوع بخیه استریل هستند و از نظر کاربرد تفاوتی ندارند.
❓ سؤال ۴: چرا از روکش در بخیه‌ها استفاده می‌شود؟
✅ پاسخ: استفاده از روکش در بخیه‌ها باعث می‌شود نخ به‌راحتی از بافت عبور کند، گره‌زدن آسان‌تر شود و واکنش‌های مخرب بافتی کاهش یابد.
❓ سؤال ۵: روکش‌های ضد میکروبی چه نقشی در بخیه‌ها دارند؟
✅ پاسخ: روکش‌های ضد میکروبی مانند تریکلوزان، کلرهگزیدین و یون نقره می‌توانند خطر عفونت در محل جراحی را کاهش داده و به بهبود زخم کمک کنند.
دیدگاهی در مورد “انواع بخیه و کاربرد آن ها”
سلام من چند روز پیش بخیه زدم و الان ناحیه اطرافش قرمز شده و کمی درد داره. آیا این طبیعی هست یا باید به پزشک مراجعه کنم؟
درود مقداری قرمزی و درد خفیف اطراف بخیه در روزهای اول طبیعی است، اما اگر قرمزی شدیدتر شد، ترشح چرکی دیدید، ممکن است نشانه عفونت باشد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر تب داشتید یا بخیه‌ها باز شدند، بهتر است بررسی شود. در غیر این صورت، تمیز نگه داشتن محل بخیه و رعایت توصیه‌های پزشک می‌تواند به بهبود سریع‌تر کمک کند.