شناخت کامل انواع زخم و درمان و مراقبت از آنها

قطعا همه ما بارها و بارها در قسمت های مختلف بدنمان شاهد انواع زخم ها بوده ایم پس داشتن زخم موضوعی ناآشنا برای هیچ کدام از ما نیست. اما پس از اینکه زخم در سطح پوست ما ایجاد شد ممکن است با علائمی همراه باشد که برای ما کمی عجیب باشد در حالی که این علائم بخشی از پروسه ایجاد زخم هستند پس نیازی نیست نگران شوید.

همچنین این که بدانید چطور و به چه شکلی باید از زخمتان مراقبت کنید بسیار اهمیت دارد چون می‌تواند به صورت مسستقیم بر روند بهبود زخمتان تاثیر بگذارد.

همه چیز درباره انواع زخم و مراقبت از آن

در ابتدا هرچیزی که نیاز است درباره زخم بدانید تا بتواند راحت تر با آن کنار بیایید و با اقداماتتان باعث افزایش سرعت بهبود زخم شوید را معرفی می‌کنیم.

خون اولین و مهم‌ترین نشانه زخم

خون به تمیز کردن زخم ها کمک می‌کند، بنابراین کمی خونریزی خوب است. اکثر بریدگی‌ها و خراش‌های کوچک خیلی سریع خونریزی را متوقف می‌کنند، اما می‌توانید با اعمال فشار ملایم و محکم با گاز یا دستمال به این فرآیند کمک کنید.

اگر گاز استریل با خون خیس شد، یک تکه گاز یا دستمال دیگر را روی آن قرار دهید، گاز قدیمی را بردارید، در غیر این صورت ممکن است زخم را جدا کرده و دوباره خونریزی شروع شود.

شستشوی زخم

برای شستشوی زخم ابتدا برش ها و خراش ها را به آرامی تمیز کنید، سپس:

• زخم را با آب خنک آرام کرده و تمیز کنید.
• سپس با استفاده از موچین های استریل شده با الکل، سنگریزه ها یا خرده ها را جدا کنید.
• اطراف زخم را به آرامی با صابون و پارچه شستشو بشویید.
• از صابون تحریک کننده، ید، الکل یا پراکسید هیدروژن استفاده نکنید. باید حتما از آب تازه و تمیز استفاده کنید.
• کرم آنتی بیوتیک

کرم ها و پمادهای آنتی بیوتیک نه تنها زخم را مرطوب نگه می‌دارند، بلکه می‌توانند خطرات عفونت را کاهش دهند. اگر از آنتی بیوتیک استفاده می‌کنید، یک لایه نازک روی زخم بمالید. برخی از ترکیبات آنتی بیوتیکی می‌توانند باعث ایجاد بثورات در برخی افراد شوند. اگر دچار جوش شدید، استفاده از آن پماد را متوقف کنید.

بانداژ کردن یا بستن؟

اگر زخم شما با لباس برخورد می‌کند، آن را با باند بپوشانید، چون زخم یا بریدگی بدون پوشش در خطر باز شدن مجدد یا عفونت است. در صورت شک، آن را با یک باند چسبی بپوشانید تا از ورود باکتری جلوگیری شود، سپس بانداژ را هر روز عوض کنید.

علائم حساسیت به چسب یا لاتکس

اگر احساس خارش، تاول یا سوزش در زیر بانداژ دارید، ممکن است به این دلیل باشد که زخم شما به چسب استفاده شده در برخی از بانداژها حساسیت داشته باشد. برای پوست های حساس، سعی کنید از گاز استریل و نوار کاغذی یا یک پانسمان بدون چسب استفاده کنید.

مراقبت سریع از سوختگی های جزئی

اکثر ما یک یا دو سوختگی کوچک داشته ایم. برای درمان یک سوختگی، فوراً ناحیه مورد نظر را با یک پارچه سرد یا آب سرد خنک کنید تا پوست گرما را نگه نداشته و به سوختن ادامه ندهد. سپس محل سوختگی را با آب و صابون بشویید و به آرامی پانسمان کنید. تاول‌هایی را که ایجاد می‌شوند به حال خود رها کنید – این تاول‌ها در حین بهبودی به محافظت از پوست کمک می‌کنند.

مراقبت از زخم های جراحی

مراقبت از زخم جراحی مانند مراقبت از بریدگی و خراش است. احتمالاً باید برای چند روز از برش با باند محافظت کنید و پانسمان را هر روز عوض کنید. دستورالعمل های پزشک خود را برای مراقبت از بخیه ها اجرا کنید. همچنین باید این ناحیه را خشک نگه دارید و هرگونه افزایش خونریزی یا قرمزی را به پزشک خود گزارش دهید.

شناخت علائم عفونت زخم

اگر بعد از ایجاد زخم شاهد قرمزی پوست، تورم، خروج مایع سبز یا زرد، یا افزایش گرما یا حساسیت در اطراف زخم منتشر شده بودید، ممکن است زخم شما دچار عفونت شده باشد. علائم دیگر شامل تورم غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران و همچنین بدن درد، لرز یا تب است. اگر هر یک از این علائم را دارید، به پزشک مراجعه کنید.

همچنین مراجعه به پزشک لازم است اگر زخم شما:

• عمیق تر است
• بعد از ۵ – ۱۰ دقیقه فشار، خونریزی متوقف نمی‌شود
• نزدیک چشم است
• شکاف بدی دارد
• ناشی از چیزی کثیف یا زنگ زده بوده است
• خاک یا شن در آن گیر کرده است
• بسیار دردناک است
• علائم عفونت را نشان می‌دهد
• در اثر نیش حیوان یا گاز حیوان و انسان ایجاد شده است
• موانع بهبود زخم

عواملی که می‌توانند روند بهبود زخم را کند کنند عبارتند از:

پوست مرده (نکروز): پوست مرده و مواد خارجی در روند بهبودی اختلال ایجاد می‌کنند.

عفونت: یک زخم باز ممکن است عفونت باکتریایی ایجاد کند. بدن به جای درمان زخم، با عفونت مبارزه می‌کند.

خونریزی: خونریزی مداوم حاشیه زخم را از هم جدا نگه می‌دارد.

آسیب مکانیکی: برای مثال، فردی که بی حرکت است به دلیل فشار و اصطکاک مداوم در معرض خطر زخم بستر است.

رژیم غذایی: انتخاب نامناسب غذایی ممکن است بدن را از مواد مغذی مورد نیاز برای التیام زخم محروم کند، مانند ویتامین C، روی و پروتئین.

شرایط پزشکی: مانند دیابت، کم خونی و برخی بیماری های عروقی که جریان خون را در آن ناحیه محدود می‌کنند، یا هر اختلالی که سیستم ایمنی را مختل می‌کند.

سن: بهبود زخم ها در افراد مسن بیشتر طول می‌کشد.

داروها: برخی داروها یا درمان های مورد استفاده در مدیریت برخی شرایط پزشکی ممکن است در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد کند.

استعمال دخانیات: کشیدن سیگار روند بهبودی را مختل می‌کند و خطر عوارض را افزایش می‌دهد.

وریدهای واریسی: محدود شدن جریان خون و تورم می‌تواند منجر به شکستگی پوست و زخم‌های مداوم شود.

خشکی: زخم‌هایی (مانند زخم‌های پا) که در معرض هوا هستند کمتر بهبود می‌یابند. سلول های مختلف درگیر در درمان، مانند سلول های پوست و سلول های ایمنی، نیاز به یک محیط مرطوب دارند.

روش های تشخیص زخم

علت زخم مزمن باید شناسایی شود تا بتوان عوامل زمینه ای را کنترل کرد. به عنوان مثال، اگر زخم پا ناشی از دیابت باشد، پزشک کنترل سطح قند خون شما را بررسی می‌کند و ممکن است توصیه کند که برای جلوگیری از عود کردن زخم در آینده به متخصص پا مراجعه کنید. در مورد زخم ناشی از واریس، درمان جراحی وریدها ممکن است مورد نیاز باشد.

روش های تشخیص زخم های مزمن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی شامل بررسی زخم و ارزیابی عصب موضعی و خون رسانی
• سابقه پزشکی شامل اطلاعاتی در مورد شرایط پزشکی مزمن، جراحی اخیر و داروهایی که به طور معمول مصرف می‌کنید یا اخیرا مصرف کرده‌اید
• آزمایش خون و ادرار
• بیوپسی از زخم
• کشت زخم برای جستجوی هر گونه میکروارگانیسم بیماری زا

گزینه های درمان زخم

درمان توصیه شده توسط پزشک به سن، سلامتی و ماهیت زخم شما بستگی دارد. مراقبت های پزشکی عمومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تمیز کردن محل زخم تازه برای از بین بردن کثیفی و زباله، این کار به آرامی و اغلب در حمام انجام می‌شود.

واکسیناسیون کزاز ممکن است در برخی موارد آسیب تروماتیک توصیه شود.

کاوش یک زخم عمیق از طریق جراحی ممکن است ضروری باشد. قبل از معاینه بی‌حسی موضعی داده می‌شود.

برداشتن پوست مرده با جراحی، بی حسی موضعی داده خواهد شد.

بستن زخم های بزرگ با بخیه یا منگنه.

پانسمان زخم. پانسمان انتخاب شده توسط پزشک به نوع و شدت زخم بستگی دارد. در بیشتر موارد زخم های مزمن، پزشک یک پانسمان مرطوب را توصیه می‌کند.

تسکین درد با دارو. درد می‌تواند باعث انقباض رگ های خونی شود که روند بهبود را کند می‌کند. اگر زخم شما باعث ناراحتی می‌شود، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که داروهای بدون نسخه مانند پاراستامول مصرف کنید یا ممکن است داروهای مسکن قوی تری تجویز کند.

درمان علائم عفونت از جمله درد، چرک و تب. در صورت لزوم، پزشک آنتی بیوتیک و پانسمان ضد میکروبی تجویز می‌کند.

بررسی سایر داروهای خود برخی از داروها مانند داروهای ضد التهاب و استروئیدها در روند بهبودی بدن اختلال ایجاد می‌کنند. در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (از جمله داروهای طبیعی) یا اخیراً مصرف کرده اید به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد یا داروهای دیگری را تا زمانی که زخم شما بهبود یابد تجویز کند.
استفاده از وسایل کمکی مانند جوراب ساق بلند. طبق دستور پزشک از این کمک ها استفاده کنید.

درمان سایر شرایط پزشکی، مانند کم خونی، که ممکن است از بهبود زخم شما جلوگیری کند.

تجویز آنتی بیوتیک های اختصاصی برای زخم های ناشی از زخم های Bairnsdale یا Buruli. پیوند پوست نیز ممکن است مورد نیاز باشد.

توصیه جراحی یا پرتودرمانی برای از بین بردن زخم جوندگان.

در صورتی که دیابت یا سایر شرایط مرتبط با خون رسانی ضعیف مانع از بهبود زخم شود، خون رسانی را با جراحی عروق بهبود می‌بخشند.

پیشنهادات خودمراقبتی

توصیه‌های خودمراقبتی برای زخم‌هایی که آهسته ترمیم می‌شوند عبارتند از:

در صورت امکان از داروهایی که در روند بهبود طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کنند، استفاده نکنید. به عنوان مثال، داروهای ضد التهابی (مانند آسپرین بدون نسخه) عملکرد سلول های سیستم ایمنی را مختل می‌کنند. می‌توانید از پزشک خود بخواهید لیستی از داروهایی که در کوتاه مدت باید از مصرف آنها اجتناب کنید برایتان تهیه کند.

مطمئن شوید که به درستی غذا میخورید. بدن شما به غذای خوب برای سوخت رسانی به روند بهبودی نیاز دارد. غذاهای غنی از ویتامین C را در رژیم غذایی خود بگنجانید. بدن برای ساخت کلاژن به ویتامین C نیاز دارد. میوه‌ها و سبزیجات تازه که روزانه مصرف می‌شوند، سایر مواد مغذی ضروری برای بهبود زخم‌ها مانند ویتامین A، مس و روی را نیز به بدن شما می‌رسانند‌.

زخم خود را پانسمان کنید چون زخم ها در صورت گرم نگه داشتن سریعتر بهبود می‌یابند. سعی کنید هنگام تعویض پانسمان سریع باشید. قرار دادن زخم در هوای آزاد می‌تواند دمای آن را کاهش دهد و ممکن است بهبود را برای چند ساعت کند کند.

از کرم های ضد عفونی کننده، شستشو یا اسپری روی زخم مزمن استفاده نکنید. این ترکیبات برای سلول های درگیر در ترمیم زخم سمی هستند.

ورزش منظم داشته باشید زیرا باعث افزایش جریان خون، بهبود سلامت عمومی و تسریع بهبود زخم می‌شود. از پزشک خود در مورد ورزش مناسب نظر بخواهید.

همچنین حتما برای مدیریت هر گونه بیماری مزمن پزشکی مانند دیابت اقدام کنید.

سیگار نکشید.

نشانه های بهبود زخم

تقریباً به محض اینکه دچار بریدگی یا خراش شدید، بدن شما شروع به التیام جراحت می‌کند. گلبول های سفید به باکتری های عامل عفونت حمله می‌کنند. پلاکت‌ها، گلبول‌های قرمز خون و فیبرین لخته‌ای ژله‌مانند روی زخم ایجاد می‌کنند. اگر زخم شما خارش دارد، با آن ملایم باشید.