انواع پانسمان زخم و کاربرد آن ها

انواع پانسمان زخم کدام است و کاربرد هر یک چیست؟

وقتی صحبت از بهبود زخم می شود، اطمینان از اینکه بهبود تا حد امکان با سرعت بیشتری انجام شود، بسیار حیاتی است، زیرا بهبود به موقع و سریعتر زخم از امکان عفونی شدن یا پیشروی عفونت جلوگیری کرده و خطر های موجود را کاهش می دهد. استفاده از پانسمان زخم مناسب نیز در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. نوع پانسمان و محصولات درمان زخم مورد استفاده برای زخم به عواملی از جمله نوع آسیب، اندازه و گستره ی آن، محل و شدت زخم بستگی دارد. پانسمان های زخم دارای اشکال متعدد است که هریک برای نوعی از زخم ها و شرایط آن مناسب هستند. در پارسا طب، ما طیف وسیعی از انواع پانسمان زخم را ارائه می دهیم که هر کدام برای درمان زخم های مختلف ایده آل هستند. از پانسمان هیدروژل و هیدروکلوئید گرفته تا پانسمان آلژینات و دیگر انواع پانسمان نوین، گزینه های زیادی برای درمان زخم ها وجود دارد.

در این مقاله برای این که فرآیند انتخاب پانسمان زخم مناسب برای آسیب، آسان تر باشد، بعضی از انواع پانسمان های زخم مهم و رایج را نام برده و موارد استفاده از آن ها را نیز بررسی می کنیم.

پانسمان هیدروکلوئید

پانسمان هیدروکلوئید را می توان برای سوختگی ها، زخم هایی که دارای ترشح هستند، زخم های نکروز کرده، زخم فشاری (زخم بستر) و زخم های وریدی استفاده کرد. این پانسمان ها خود دارای چسب هستند و نیازی به استفاده از چسب روی آن ها نیست. پانسمان هیدروکلوئید از مواد انعطاف پذیری تشکیل شده است که استفاده از آن را راحت تر کرده و حتی برای حساس ترین انواع پوست نیز مناسب است.

نحوه ی کار این نوع پانسمان زخم، این است که با ایجاد شرایط مرطوب بر زخم، به بهبود زخم های خاص کمک می کند. سطح ماده ی این پانسمان پوشیده از مواد حاوی پلی ساکارید ها و سایر پلیمر هاست که آب را جذب کرده و تبدیل به ژل می کنند. زخم را تمیز نگه می دارند و از آن در برابر عفونت محافظت می کنند تا به بهبود سریعتر زخم کمک شود.

از مزایای پانسمان های هیدروکلوئیدی نفوذ تاپذیری در برابر باکتری ها بوده و همین موضوع سبب می شود تا در پیشگری از عفونت بسیار موثر باشند. استفاده از این نوع پانسمان بسیار آسان بوده و دوام خوبی دارد.

پانسمان هیدروژل

هیدروژل می تواند بر طیف وسیعی از زخم ها با ترشحات کم یا بدون ترشح استفاده شود. هم چنین برای زخم های دردناک نکروزه شده، زخم های فشاری و سوختگی های درجه دو و زخم های عفونی استفاده شود.

پانسمان هیدروژل برای به حداکثر رساندن راحتی بیمار و کاهش درد و در عین حال کمک به بهبود زخم یا سوختگی و مبارزه با عفونت طراحی شده است. ژل خنک کننده موجود در برخی از محصولات هیدروژل، سبب کاهش درد و تسریع روند بهبود زخم می شود.

پانسمان آلژینات

پانسمان آلژینات برای محافظت موثر و قوی از زخم هایی که بخش زیادی از آن ها تخلیه شده اند، مانند سوختگی ها، زخم های وریدی، زخم های بسته شده و زخم فشاری با شدت زیاد ساخته شده است. این پانسمان مایع اضافی را جذب می کند و ژلی ایجاد می کند که به بهبود زخم و درمان سریع تر کمک می کند. پانسمان آلژینات حاوی الیاف سدیم و جلبک دریایی است.

به دلیل جذب مایعات و ترشحات زخم، بسته به شدت و ماهیت زخم، پانسمان آلژینات نیاز به تعویض هر دو روز یکبار یا بیشتر دارد. البته توجه داشته باشید که عوض کردن بیش از حد پانسمان می تواند باعث خشکی بیش از حد شده یا منجر به نفوذ باکتری به زخم شود. تعویض باید فقط برای زخم های مرطوب که زهکشی مایع زیادی دارند انجام شود؛ در غیر این صورت با خشک کردن بیش از حد زخم، ممکن است مانع بهبودی زخم شوید.

کلاژن

پانسمان کلاژن را می توان برای زخم های مزمن، زخم های فشاری ، محل پیوند، زخم های جراحی، سوختگی ها یا جراحات با سطح وسیع استفاده کرد. این پانسمان به عنوان داربستی برای رشد سلول های جدید عمل می کند و می تواند در بهبود زخم های مزمن بسیار موثر باشد.

پانسمان کلاژن روند بهبود زخم را از چند طریق تشویق کرده و سرعت می بخشد. این موارد شامل کمک به لایه برداری از بافت مرده، کمک به رشد رگ های خونی جدید و کمک به کنار هم قرار دادن لبه های زخم و تسریع در بهبود زخم است.

فوم ها

برای زخم هایی با درجه های مختلف شدت، پانسمان های فوم از انواع پانسمان زخم بسیار فوق العاده و موثر است. هم چنین برای زخم هایی که دارای ترشح و بوی نامطبوع هستند، پانسمان فوم ترشحات را جذب کرده و محیطی را ایجاد می کند که باعث بهبود سریع تر می شود.

این پانسمان به بخار آب اجازه ی ورود می دهد، ناحیه را مرطوب نگه می دارد و باعث بهبود سریع تر زخم می شود، اما از ورود باکتری ها به ناحیه آسیب دیده جلوگیری می کند. پانسمان فوم در اندازه و شکل های مختلف و هم چنین در طیف وسیعی از گزینه های چسبنده و غیرچسبی تولید می شوند.

پانسمان شفاف

پانسمان های شفاف برای زمانی که پزشک می خواهد بر روند بهبود زخم نظارت کند مفید است، زیرا این پانسمان همانطور که از نام آن مشخص است، زخم را با یک لایه ی شفاف می پوشاند. این موضوع شناسایی عوارض بالقوه مانند تشخیص عفونی شدن را بسیار آسان می کند. به همین دلیل، از این نوع پانسمان اغلب در محل های برش جراحی و سوختگی ها و سایر زخم هایی که در معرض عفونت و نیاز به بازرسی دارند، استفاده می شود.

این پانسمان ها در برابر باکتری نفوذ ناپذیر است و به تمیز یا خشک نگه داشتن زخم، جلوگیری از عفونت و تسریع بهبود کمک می کند، اما مانع از ورود هوا به زخم نمی شود. هم چنین پانسمان شفاف انعطاف پذیر است و استفاده از آن نیز در محل های مختلف آسان است.

پانسمان پارچه ای

پانسمان پارچه ای از رایج ترین و قدیمی ترین انواع پانسمان است که اغلب برای محافظت از زخم های باز و سطحی استفاده می شود. از این پانسمان معمولا برای صدمات جزئی مانند بریدگی یا خراش استفاده می شود و برای زخم های مزمن و شدید ، مناسب نیست.

این پانسمان ها در اشکال و اندازه های مختلف، از پوشش های بسیار کوچک تا بزرگ وجود دارند و از قدیمی ترین انواع پانسمان زخم هستند.

کامپوزیت ها

پانسمان کامپوزیتی یا ترکیبی، ممکن است به عنوان پانسمان اولیه یا ثانویه استفاده شود. این پانسمان ها از ترکیبی از انواع پانسمان ها ساخته می شوند که معمولا ترکیبی از پانسمان گازی و یکی از انواع پانسمان نگه دارنده رطوبت هستند. استفاده از این پانسمان طیف وسیعی از زخم ها را پوشش می دهد.

پانسمان گازی

پانسمان گازی که یکی دیگر از انواع رایج پانسمان زخم است، از مواد بافته شده یا نابافته در اشکال و اندازه های مختلف تولید می شود و استریل است. استفاده از پانسمان گاز در زخم های عفونی که نیاز به بسته بودن دارند و زخم های سطحی انجام می شود. پانسمان گازی به آسانی در دسترس است و از ارزان ترین انواع پانسمان است و روی هر نوع زخمی قابل استفاده است. پانسمان گازی باید مرتبا تعویض شود. از معایب این پانسمان این است که ممکن است به سطح زخم بچسبد و جداسازی آن منجر به باز شدن زخم شود. پانسمان گازی معمولا باید با دیگر انواع پانسمان زخم به صورت ترکیبی استفاده شود.

این پانسمان برای زخم های دارای ترشح و رطوبت و زخم های مزمن و بسیار شدید و عفونی مناسب نیست.