
مجله پزشکی پارسامگ
زخم های سقف دهان؛ نشانه ها، علت و درمان

فهرست مطالب
آیا شما موقع خوردن غذا یا مسواک زدن، تابه حال شده ناگهان درد ناخوشایندی را در سقف دهانتان حس کنید و متوجه زخم کوچکی شوید؟ عوامل مختلفی باعث زخم های سقف دهان میشوند؛ از سوختگی با غذای داغ گرفته تا عفونتهای قارچی، کمبود ویتامین و حتی استرس! این زخمها معمولاً خودبهخود بهبود مییابند، اما اگر ماندگار شدند یا همراه با علائمی مثل تب، تورم یا بوی بد دهان بودند، میتوانند نشانهای از مشکلات جدیتر باشند.
در این مقاله، به بررسی علل اصلی ایجاد زخمهای سقف دهان، راههای پیشگیری و بهترین روشهای درمان خانگی و پزشکی میپردازیم. اگر میخواهید بدانید چطور این زخمهای آزاردهنده را سریعتر درمان کنید و از تکرار آنها جلوگیری کنید، حتماً تا انتها همراه ما باشید!
زخم های سقف دهان را بشناسید
این نوع از زخم ها در نواحی مختلف به صورت دردناک در دهان و لثه ایجاد می شود. این زخم ها به عنوان زخم های آفت یا شانکر نیز شناخته می شوند.
درست است که بیشتر زخم های دهان بی خطر است، اما بسیار ناخوشایند هم هستند. همچنین این زخم ها خوردن، نوشیدن و مسواک زدن را برای افراد دشوار می کند.
افراد باید به این نکته توجه داشته باشند که اگر هر زخمی در دهان بیش از 3 هفته طول بکشد، برای معاینه و درمان به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنند. در این صورت ممکن است خطراتی را برای افراد ایجاد کند.
زخم های دهان بعضی افراد در مدت زمان 2 هفته بهبود و برطرف خواهد شد.
علت به وجود آمدن زخم های سقف دهان را بدانید
برخی از عوامل مختلف وجود دارد که باعث تشدید زخم های دهان می شود. موارد مختلف تشدید این زخم ها شامل موارد زیر است:
- کشیدن سیگار
- مرکبات و مواد غذایی دارای اسیدیته یا ادویه
- گاز گرفتن زبان یا داخل گونه
- پر کردن دندان و موارد دیگر مربوط به دندانپزشکی
- مالیده شدن دندان مصنوعی و دستگاه های دیگری به دهان و لثه
- استرس یا اضطراب
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری، بلوغ و یائسگی
- داروهایی مانند مسکن های درد
- عوامل ژنتیکی
بعضی افراد در اثر شرایط و عوامل پزشکی مختلف یا کمبود تغذیه به زخم دهان دچار می شوند. مسائلی مانند سلیاک، کمبود ویتامین B12 و آهن و ضعف سیستم ایمنی این زخم ها را در داخل دهان ایجاد می کنند.
زخم های دهان تا چه حد خطرناک هستند؟
بعضی افراد نگران این هستند که زخم های دهان ممکن است باعث بروز سرطان شود. باید این را بدانید که سرطان دهان و زخم های دهان از نظر علائم بسیار متمایز هستند. زخم های جدید یا مداوم نیاز به بررسی پزشکان دارد.
از تفاوت های اساسی بین زخم های دهان و آنچه ممکن است سرطان باشد به موارد زیر توجه کنید:
- زخم دهان اغلب دردناک است در حالی که سرطان دهان اینگونه نیست؛
- در طی 2 هفته زخم های دهان برطرف می شوند، در حالی که سرطان دهان برطرف نمی شود و گسترش می یابد؛
- زخم های سرطان دهان خشن، سخت و خراشیده است؛
- سرطان دهان اغلب ترکیبی از نواحی قرمز و سفید یا سفید رنگ بزرگ است. این نواحی در زبان، پشت دهان، لثه ها یا گونه ها ظاهر می شود؛
- سرطان دهان اغلب با نوشیدن زیاد الکل یا مصرف دخانیات در ارتباط است.
زخم های سقف دهان چطور درمان می شوند
درد و ناراحتی ناشی از زخم های دهان در مدت چند روز کاهش می یابد. پس از آن در 2 هفته بدون نیاز به درمان از بین می رود.
برای افرادی که زخم های دهان آنها بسیار دردناک تر یا مکرر است، یک دندانپزشک باید برای کاهش تورم و کاهش درد در پی درمان باشد.
دندانپزشک ممکن است دهان شویه ضد میکروبی یا یک مدل پماد را برای استفاده مستقیم روی زخم آلوده تجویز کند. در این صورت با این روش درمان ناراحتی کاهش می یابد.
انواع زخم های دهان را بشناسید
زخم های استاندارد در گونه و عارضه های داخلی ظاهر می شوند و حدود یک هفته ادامه دارند. بیشتر آنها بی خطر هستند و بدون مداخله پزشکی از بین می روند. از انواع زخم های دهان به موارد زیر اشاره می شود:
زخم های آفتی شکل
زخمهای آفتی به دلیل شباهت ظاهری با زخمهای تبخال، این نام را گرفتهاند. بااینحال، برخلاف تبخال، آفت دهانی مسری نیست. این زخمها بهسرعت عود میکنند و ممکن است به نظر برسد که بهبودی حاصل نمیشود.
آفت دهانی شایعترین نوع زخم دهانی است که ممکن است در هر فردی ایجاد شود. البته برخی افراد مستعدتر هستند و روند بهبود در آنها دشوارتر است. این زخمها معمولاً در قسمتهای نرم بافت دهان، مانند پشت لب و بخش میانی لثه، ظاهر میشوند. در برخی موارد، آفت در نزدیکی گلو نیز ایجاد شده و بلعیدن را دشوار میکند.
معمولاً آفت دهانی خودبهخود طی ۱۰ روز تا دو هفته بهبود مییابد، اما در صورتی که تعداد زخمها افزایش یابد یا روند بهبودی مختل شود، مراجعه به پزشک ضروری است.
علت بروز آفت دهان
- گاز گرفتن یا سوختگی دهان می تواند سبب تحریک و بروز آفت دهانی شود. برای جلوگیری از بروز آفت به این دلیل غذا را در دمای مناسب و با آرامش میل کنید.
- برخورد فلزات و دستگاه های مربوط به دندانپزشکی: برخورد جسم خارجی و برخی از مواد و ابزار های مورد استفاده در دندانپزشکی می تواند سبب بروز آفت شود.
- استرس مداوم : در بسیاری از افراد مشاهده شده که با قرارگیری در معرض اضطراب به مدت طولانی، آفت های مکرر رخ می دهد.
- تغییرات هورمونی در افراد بخصوص خانم ها نیز می تواند از علل آفت دهان باشد.
- حساسیت به مواد موجود در خمیر دندان و شوینده ها : یکی از مواردی که ممکن است در بعضی از افراد سبب حساسیت و بروز آفت شود، مواد شیمیایی موجود در خمیر دندان هاست. سدیم لوریل سولفات موجود در خمیر دندان می تواند یکی از این مواد باشد. برای جلوگیری از این عامل، پس از هربار مسواک زدن دهان را به خوبی و چندباره آبکشی کنید تا مواد شیمیایی باقی نمانند.
زخم های کوچک
زخم های جزئی اندازه ای حدود 2 میلی متر تا 8 میلی متر عرض دارند. بهبود این زخم ها تا 2 هفته طول می کشد و باعث درد جزئی در داخل دهان می شوند.
زخم های بزرگ
زخم های عظیم از زخم های جزئی بزرگتر هستند. این زخم ها به صورت نامنظم و برجسته ظاهر می شوند. همچنین در عمق بافت دهان نفوذ دارند. زخم های عظیم چندین هفته طول می کشند که از بین بروند و جای زخم باقی می ماند.
تبخال دهان
یکی از انواع دیگر زخم دهانی، تبخال است که اغلب در بیرون دهان و نزدیک به لب ایجاد می شود. علت تبخال دهان ، نوعی ویروس است، بنابراین قابل انتقال به افراد دیگر نیز است. تبخال می تواند در اندازه های مختلف باشد. در مواردی تبخال می تواند دردناک باشد و اگر به صورت مزمن درآید، باید به پزشک مراجعه شود.
آبسه دندان و لثه
بروز آبسه هم از زخم های دهانی است که معمولا در لثه، بین لثه و دندان، یا انتهای ریشه ی دندان ایجاد می شود. آبسه دهان یک غده ی چرکی است، که منشاء بروز آن باکتری ها هستند. درد، تورم و احساس خارش از علائم همراه با آبسه است. برای درمان آبسه دهان، مصرف آنتی بیوتیک و در مواردی تخلیه ی آن نیاز است.
عفونت لثه یا پریودنتیت
پریودنتیت زمانی به وجود می آید که عامل باکتریایی، موجب بروز عفونت در لثه شود. با عود کردن عفونت و عدم درمان التهاب اولیه، پریودنتیت ایجاد می شود که می تواند زخم دهانی به وجود آورد. زخم ها ممکن است گسترش پیدا کنند و با خونریزی، درد و حتی بوی نامطبوع همراه باشند. درمان باید توسط جراح لثه و همراه با دارو درمانی انجام شود.
برفک دهان
یک عفونت قارچی رایج که مخصوصا در کودکان بروز می کند، برفک دهان است. برفک معمولا در داخل دهان و یا روی زبان فرد به وجود می آید. خشکی دهان، مصرف آنتی بیوتیک ها، داشتن سیستم ایمنی ضعیف به دلایلی چون بیماری ها یا درمان های خاص، می تواند زمینه را برای ابتلا به برفک دهان مهیا کند.
مونونوکلئوز عفونی یا تب غده دار
این نوع زخم دهانی که توسط ویروس EBV یا اپشتین بار ایجاد می شود، می تواند سبب ایجاد بثورات دهانی شود. تب، گلو درد، تورم غدد لنفاوی، خستگی و بیحالی از علائم مونونوکلئوز است که در کنار سفیدی در دهان وجود دارد. این بیماری معمولا کودکان و نوجوانان را درگیر می کند و قابل انتقال از طریق دهانی و تنفسی است. در بیشتر مواقع بیماری به صورت خود به خود بر طرف می شود اما ممکن است اثرات خستگی تا مدت ها باقی بماند.
نشانه های زخم دهان چیست؟
زخم های سقف دهان و داخل آن برای هر فرد به گونه ای متفاوت ظاهر می شود. بعضی زخم های دهان دردناک هستند و با مواد غذایی و بهداشت نامناسب دهان بدتر از قبل خواهند شد.
نشانه های زخم های آفتی شکل
زخم های دهان به صورت آفت و زخم های بسیار دردناک مشاهده می شوند. این زخم ها خیلی سریع عود می کنند و عفونت های آن مداوم به نظر می رسد.
اندازه زخم های آفتی افزایش می یابد و در نهایت چند تا کنار هم قرار می گیرند که به یک زخم بزرگ تبدیل می شوند. این نوع زخم در هر جای دهان ظاهر می شود و 10 روز زمان می برد که بهبود پیدا کند.
زخم های آفتی معمولا در افراد مسن و زنان بیشتر از مردان مشاهده شده است.
نشانه های زخم های کوچک و بزرگ
معمولا زخم های کوچک و بزرگ، یک یا چند زخم دردناک در دهان ایجاد می کنند که در گونه ها، سقف دهان یا زبان ظاهر می شوند.
ظاهرا این زخم ها گرد و دارای لبه های قرمز، زرد، سفید یا خاکستری هستند.
حین شیوع شدیدتر زخم های کوچک و بزرگ دهان، افراد با علائم عجیبی مانند تب، سستی و تورم مواجه خواهند شد. در این موارد است که افراد باید حتما به پزشک مراجعه کنند.
موارد پیشگیری از زخم های سقف دهان یا داخل دهان را بشناسید
افراد میتوانند با رعایت بهداشت دهان و دندان، مانند مسواک زدن، استفاده از محلولهای شستشوی دهان و کشیدن نخ دندان، از بروز زخمهای دهان پیشگیری کنند.
زخمهای دهان درمان قطعی ندارند و ممکن است در طول زندگی فرد چندین بار عود کنند.
برای کاهش احتمال بروز این زخمها، باید از مصرف مواد غذایی تحریککننده یا عواملی که موجب تشدید علائم میشوند، پرهیز کرد.
چطور از پارساطب برای بهبود زخم کمک بگیریم؟
اگر به دنبال محصولات باکیفیت برای مراقبت از زخم هستید، پارساطب گزینهای عالی برای شماست. در اینجا میتوانید انواع محصولات ترمیم زخم را تهیه کنید و از مشاوره رایگان زخم برای انتخاب بهترین راهکار بهره ببرید. همچنین، پیشنهاد میکنیم مقالات مرتبط مانند “جوش خوردن بخیه“ و “علائم خوب شدن زخم جراحی“ را مطالعه کنید تا روند بهبود را بهتر درک کنید. برای مشاهده سایر محصولات و اطلاعات بیشتر، سری به وبسایت پارساطب بزنید!
سوالات متداول
❓ سؤال ۱: علت ایجاد زخمهای سقف دهان چیست؟
✅ عوامل متعددی میتوانند باعث زخمهای سقف دهان شوند، از جمله:
- سوختگی با غذاها یا نوشیدنیهای داغ.
- عفونتهای قارچی یا باکتریایی.
- کمبود ویتامینها، بهویژه ویتامین B12 و آهن.
- استرس یا اضطراب.
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری، بلوغ یا یائسگی.
- آسیبهای فیزیکی مانند گاز گرفتن تصادفی یا استفاده از دندانهای مصنوعی نامناسب.
❓ سؤال ۲: چگونه میتوان زخمهای سقف دهان را درمان کرد؟
✅ بیشتر زخمهای دهان در عرض دو هفته بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابند. برای کاهش درد و تسریع بهبود:
- دهان خود را با محلول آب نمک گرم شستوشو دهید.
- از مصرف غذاها و نوشیدنیهای تند، اسیدی یا داغ پرهیز کنید.
- در صورت درد شدید، میتوانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید.
- در صورت تداوم یا تشدید زخمها، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ ممکن است دهانشویههای ضد میکروبی یا پمادهای موضعی تجویز شود.
❓ سؤال ۳: آیا زخمهای سقف دهان میتوانند نشانهای از سرطان دهان باشند؟
✅ زخمهای دهان معمولاً بیخطر هستند و در عرض دو هفته بهبود مییابند. با این حال، تفاوتهایی بین زخمهای دهان و سرطان دهان وجود دارد:
- زخمهای دهان اغلب دردناک هستند، در حالی که سرطان دهان ممکن است بدون درد باشد.
- زخمهای سرطانی معمولاً خشن، سخت و دارای لبههای نامنظم هستند.
- سرطان دهان ممکن است با لکههای قرمز یا سفید بزرگ در دهان همراه باشد.
اگر زخمی در دهان بیش از سه هفته طول بکشد یا علائم نگرانکنندهای داشته باشد، حتماً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
❓ سؤال ۴: چگونه میتوان از بروز زخمهای سقف دهان پیشگیری کرد؟
✅ برای کاهش احتمال بروز زخمهای دهان:
- بهداشت دهان و دندان را با مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان رعایت کنید.
- از مصرف غذاها و نوشیدنیهای بسیار داغ، تند یا اسیدی پرهیز کنید.
- از گاز گرفتن تصادفی داخل دهان خودداری کنید و در صورت استفاده از دندانهای مصنوعی، اطمینان حاصل کنید که بهدرستی تنظیم شدهاند.
- استرس را مدیریت کنید و در صورت نیاز، از تکنیکهای آرامسازی استفاده کنید.
❓ سؤال ۵: چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
✅ اگر زخمهای دهان:
- بیش از سه هفته طول بکشند.
- بسیار دردناک باشند یا با تب همراه شوند.
- بهطور مکرر عود کنند.
- علائمی مانند کاهش وزن یا خستگی غیرمعمول داشته باشید.
در این موارد، حتماً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.
شبکههای اجتماعی پارساطب
محصولات پیشنهادی
اصلاح کننده انگشت شست پا هالوکس والگوس سگال
پشتی صندلی با قالب پلاستیکی سگال
ایرینگ زیر نشیمن مموری فوم دایره ای سگال
مقالات پر بازدید پارسا مگ
نوشتههای تازه
- عمل ابدومینوپلاستی چیست؟ همه چیز درباره جراحی زیبایی شکم
- فیلم آموزشی نحوه بستن گن غبغب : مدت زمان و نکات مهم مراقبتی
- جوراب ضد آمبولی چیست؟ تفاوت با جوراب واریس، فواید، قیمت و بهترین برندها
- عوارض قوز کردن چیست و چگونه با قوزبند از درد و آسیب ستون فقرات پیشگیری کنیم؟
- ۷ مدل برتر ژیلت برای اصلاح تمیز و بدون التهاب
دیدگاهی در مورد “زخم های سقف دهان؛ نشانه ها، علت و درمان”
سلام من در تصادف بینی ام شکسته و کام دهنم پاره شده ایا اون پارگی به مرور زمان بسته میشه؟
سلام نصرالله عزیز
این طور آسیب ها حتما باید توسط پزشک متخصص معاینه بشه تا نوع و شدت پارگی مشخص بشه. بعد از بررسی حضوری، پزشک میتونه دقیق بگه که آیا نیاز به درمان خاصی هست یا خودش به مرور ترمیم میشه.
سلام زخمهای روی زبون و سقف دهن میتونه نشانه سرطان باشه؟
زخمهای دهان معمولاً بیخطر هستند و در عرض دو هفته بهبود مییابند. با این حال، تفاوتهایی بین زخمهای دهان و سرطان دهان وجود دارد:
زخمهای دهان اغلب دردناک هستند، در حالی که سرطان دهان ممکن است بدون درد باشد.
زخمهای سرطانی معمولاً خشن، سخت و دارای لبههای نامنظم هستند.
سرطان دهان ممکن است با لکههای قرمز یا سفید بزرگ در دهان همراه باشد.
اگر زخمی در دهان بیش از سه هفته طول بکشد یا علائم نگرانکنندهای داشته باشد، حتماً به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید.