مجله پزشکی پارسامگ
زخم بستر مرحله 2
فهرست مطالب
زخم بستر مرحله 2 چیست و چه علائمی دارد؟
زخم های فشاری، که به عنوان زخم بستر هم شناخته می شوند، زخم هایی هستند که در نتیجه ی ضعیف بودن و اختلال در جریان خون در ناحیه ای از بدن به وجود می آیند. عارضه ی زخم فشاری (زخم بستر) درجات مختلفی دارد و پزشکان آن را در چهار مرحله دسته بندی می کنند. افراد با مشکلات حرکتی و کسانی که مدت زیادی را در بستر به سر می برند، بیشتر در معرض ابتلا به زخم بستر قرار دارند. در این مقاله قصد داریم در مورد زخم بستر مرحله 2 صحبت کنیم. زخم فشاری مرحله دوم، معمولا زخم باز است که با درد، تغییر رنگ و تورم همراه است.
هم چنین در این مقاله، به شرح کلی از زخم فشاری، مراحل مختلف آن، علائم مرتبط، مراقبت و درمان زخم بستر نیز می پردازیم.
زخم فشاری (زخم بستر) چیست؟
زخم فشاری زمانی ایجاد می شود که فشار بیش از حد و مداوم روی قسمت خاصی از بدن وجود داشته باشد. این امر سبب عدم جریان خون کافی به ناحیه و در نتیجه ایجاد زخم بسته یا باز در بدن می شود.
زخمهای فشاری میتوانند در هر جایی از بدن ایجاد شوند، اما اغلب نواحی استخوانی مانند موارد زیر را درگیر میکنند:
- آرنج ها
- زانو
- دنبالچه
- مچ پا
- پاشنه
پزشکان زخم های فشاری را بسته به شدت در چهار مرحله یا درجه طبقه بندی می کنند. زخم فشاری مرحله 2 زخمی است که پیشرفت کرده و لایه های بالایی و پایینی پوست را درگیر می کند اما هنوز بافت چربی زیر آن را تحت تاثیر قرار نداده است.
علائم زخم فشاری مرحله 2 و مقایسه با سایر مراحل
در ابتدا مراحل مختلف زخم بستر و علائم مرتبط به آن را بررسی می کنیم.
زخم فشاری مرحله 1
زخم فشاری مرحله اول ، وجود اپیدرم در لایه های بالایی پوست است و به لایه های زیر تر نرسیده است. در این مرحله ، پوست معمولا بدون شکستگی و زخم عمیق است.
علائم مرتبط با زخم فشاری مرحله 1 عبارتند از:
- تغییر رنگ پوست
- پوست گرمتر و سفت تر از بافت های اطراف است
- سوزش یا خارش موضعی
- با فشار دادن ناحیه ی زخم، پوست سفید نمی شود
زخم فشاری مرحله 2
هنگامی که زخم فشاری به مرحله دوم می رسد، لایه بالایی پوست و بخشی از لایه زیرین شکسته شده است که معمولا منجر به یک زخم کم عمق و باز می شود.
هم چنین زخم فشاری درجه 2 ممکن است به صورت یک زخم کم عمق و دهانه مانند یا یک تاول حاوی مایع شفاف یا زرد ظاهر شود.
برخی از علائم مرتبط با زخم فشاری مرحله 2 عبارتند از:
- درد
- زخم حاوی چرک یا مایع
- تورم و تغییر رنگ در اطراف زخم
زخم فشاری در مرحله 3
در زخم بستر مرحله سوم ، زخم از لایه های پوست فراتر رفته و به بافت های چربی زیرین رسیده است. در این مرحله احتمال عفونت زیاد است.
علائم مرتبط با زخم فشاری مرحله 3 عبارتند از:
- چرک یا مایع سبز رنگ ناشی از زخم
- نکروز احتمالی که بافت مرده است
- بوی نامطبوع از سطح زخم
- تب و لرز
زخم فشاری مرحله 4
زخم فشاری مرحله 4 جدی ترین درجه از زخم بستر است، به این دلیل که به بافت های زیرین که بافت چربی مانند هستند، مانند ماهیچه ها، رباط ها و تاندون ها نیز می رسد. در برخی موارد، حتی می تواند تا استخوان گسترش یابد.
علائم مرتبط با زخم فشاری مرحله 4 عبارتند از:
- درد
- رنگ بنفش در منطقه
- بافت سفت یا نرم در منطقه
- نکروز
عواملی که ریسک بروز زخم بستر مرحله دو را افزایش می دهد
پس از بروز زخم بستر مرحله 1 ، باید بسیار مراقب بود تا مرحله ی دوم ایجاد نشود. در صورت عدم درمان و مراقبت در مرحله ی اول، مرحله ی دوم زخم فشاری اتفاق می افتد. عواملی که سبب بروز زخم بستر مرحله دوم می شود عبارتند از :
- داشتن زخم فشاری مرحله 1 و عدم درمان آن
- وجود هر شرایطی که سبب شود درد به خوبی احساس نشود و بیمار متوجه وضعیت زخم نشود
- ابتلا به گردش خون پایین و ضعیف
- ناتوانی در حرکت
- داشتن شاخص توده بدنی بالا یا پایین (اضافه وزن یا کمبود وزن شدید)
- سوء تغذیه
- بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع
- کهولت سن
به منظور کاهش خطر زخم فشاری، افراد باید مرتباً بدن را تغییر مکان دهند تا به توزیع مناسب وزن و کاهش فشار مداوم روی یک ناحیه خاص کمک کند. شخصی که نمی تواند به راحتی حرکت کند ممکن است به کمک شخص دیگری مانند مراقب یا یکی از اعضای خانواده نیاز داشته باشد.
تشخیص و درمان زخم بستر درجه 2
پزشک یا پرستار با نگاه کردن به زخم و مقایسه آن با پوست اطراف، می تواند زخم فشاری و مرحله ی آن را تشخیص دهد.
همانطور که گفته شد، زخم بستر درجه 2 معمولا با تاول و زخم باز همراه است، اما زخم هنوز به لایه های عمیق پوست یا چربی زیر پوست نرسیده است.
درمان زخم بستر درجه 2
خوشبختانه درمان زخم بستر مرحله 2 دشوار نبوده و در صورت مراقبت، به آسانی درمان می شود و جای نگرانی وجود ندارد. برای درمان زخم بستر درجه دو مراحل زیر طی می شود :
- تمیز کردن زخم : سطح زخم باید تمیز باشد، بدین منظور می توان زخم را با استفاده از سرم شستشوی زخم شستشو داد.
- خشک کردن زخم : پس از شستشوی زخم، حتما آن را با استفاده از بانداژ یا پارچه ی تمیز و بدون پرز خشک کنید. خشک نگه داشتن زخم خطر عفونت را کاهش می دهد.
- دبریدمان زخم : در صورتی که پزشک یا پرستار تشخیص دهد بخشی از بافت مرده است، به منظور جلوگیری از آسیب بیشتر و بازسازی مجدد بافت، با روش دبریدمان، بافت مرده و آسیب دیده را بر می دارد.
- کاهش فشار از زخم : بسیار مهم است که فشاری که به ناحیه ی زخم شده وارد می شود برداشته شود. جابجایی بیمار و تغییر موقعیت به رفع فشار کمک می کند. هم چنین می توانید از تشک ها و ابزار های مخصوص هم استفاده کنید تا فشار کمتر شود. کاهش فشار برای روند بهبودی زخم مهم است. باید توجه کنید که فشار را به منطقه ی دیگر وارد نکنید.
- تغذیه بیمار : سوء تغذیه یک عامل بسیار مهم و خطرساز برای زخم فشاری است. مهم است که بیمار انواع ویتامین ها و مواد معدنی کافی را دریافت کند تا بدن بتواند خود را ترمیم کند.
زخم فشاری مرحله دوم معمولا نیازی به پانسمان ندارد، اما اگر نظر متخصص شما استفاده از پانسمان است، می توانید از انواع پانسمان نوین مناسب برای زخم استفاده کنید.
برای دریافت مشاوره پانسمان زخم می توانید از پارسا یار کمک بگیرید.
بهبود زخم فشاری درجه 2 بسته به شدت زخم و شرایط سلامتی بیمار می تواند 3 روز تا 3 هفته طول بکشد.
عوارض زخم فشاری
درمان نکردن زخم بستر در هر مرحله ای که هست، می تواند موجب وخیم تر شدن و بروز مرحله ی جدی تر شود. به طور کلی، زخم بستر یا زخم فشاری در صورتی که مورد توجه و مراقبت قرار نگیرد، ممکن است منجر به عوارض متعددی شود، از جمله :
- گسترش عفونت به استخوان، خون، قلب و دیگر اعضای حیاتی بدن
- قطع عضو
- مشکلات تنفسی
- عفونت های دستگاه ادراری
خلاصه ای از آن چه گفته شد :
زخم فشاری یا زخم بستر، زخم هایی اند که بر اثر اختلال در گردش خون در یک ناحیه از بدن، به وجود می آید. زخم بستر چهار مرحله (درجه) دارد که شدت آسیب و گسترش زخم را بیان می کند.
درجه دوم زخم فشاری ، زمانی اتفاق می افتد که زخم به لایه های زیرین پوست گسترش پیدا کرده، اما هنوز به چربی و بافت عمیق نرسیده است. زخم فشاری درجه 2 معمولا به شکل زخم باز و تاول همراه با مایع و ترشح است.
اگر در مرحله ی اول زخم فشاری، فشار از زخم کاسته نشود، منجر به ایجاد زخم بستر درجه 2 می شود. زخم بستر درجه دوم معمولا به آسانی درمان می شود، اما اگر نسبت به درمان بی توجهی شود، زمینه برای ورود به زخم بستر مرحله 3 و 4 فراهم می شود که درمان های سخت تری دارند.
